Śmierć pilota. Odszkodowanie i tak się należy. IATA oburzona

17 lipca 2019 roku TAP Air Portugal miały wykonać lot o godzinie 6:05 między niemieckim Stuttgartem a Lizboną. Tego samego dnia o godzinie 4:15 drugi pilot tego rejsu został znaleziony martwy w swoim łóżku hotelowym. Cała załoga, wstrząśnięta tym wydarzeniem, stwierdziła, że jest niezdolna do lotu, wobec czego rejs został odwołany. Załoga zastępcza wyruszyła z Lizbony o godzinie 11:25 i dotarła do Stuttgartu o godzinie 15:20. Pasażerowie zostali następnie jak najszybciej przetransportowani do Lizbony rejsem o godzinie 16:40.

Niektórzy pasażerowie odwołanych lotów przenieśli swoje prawa wynikające z odwołania lotu na spółki świadczące pomoc prawną pasażerom linii lotniczych. TAP odmówił wypłaty odszkodowania na rzecz tych spółek, przewidzianego w rozporządzeniu dotyczącym praw pasażerów linii lotniczych, argumentując, że niespodziewana śmierć drugiego pilota stanowi nadzwyczajną okoliczność zwalniającą przewoźnika lotniczego z obowiązku wypłaty odszkodowania. Rozpatrujący sprawę sąd krajowy w Stuttgarcie poprosił o dokonanie wykładni rozporządzenia.

Trybunał Europejski uważa, że środki dotyczące personelu obsługującego przewoźnika lotniczego, takie jak planowanie załóg i rozkładu czasu pracy personelu, wchodzą w zakres normalnego wykonywania działalności tego przewoźnika. Ponieważ niespodziewana nieobecność, z powodu choroby lub śmierci, jednego lub większej liczby pracowników niezbędnych do wykonywania lotu, w tym na krótko przed odlotem, jest nierozerwalnie związana z kwestią planowania załogi i rozkładu czasu pracy personelu, nieobecność taka wpisuje się w ramy normalnego wykonywania działalności obsługującego przewoźnika lotniczego i wobec tego nie wchodzi w zakres pojęcia „nadzwyczajnych okoliczności”. Jak z tego wynika, przewoźnik lotniczy nie jest więc zwolniony z obowiązku wypłaty odszkodowania pasażerom.

Trybunał uściślił, że niezależnie od tego, jak jest tragiczna i ostateczna, niespodziewana śmierć nie różni się z prawnego punktu widzenia od sytuacji, w której lot nie może zostać wykonany ze względu na to, że członek personelu zachorował w sposób niespodziewany na krótko przed odlotem. Zatem to właśnie sama nieobecność, nie zaś dokładna medyczna przyczyna tej nieobecności, stanowi zdarzenie wpisane w normalne wykonywanie działalności tego przewoźnika, wobec czego przy planowaniu załóg i rozkładu czasu pracy swojego personelu przewoźnik musi liczyć się z wystąpieniem takich nieprzewidzianych sytuacji.

Trybunał dodał, że okoliczność, w której dany członek załogi bez zastrzeżeń przeszedł regularne badania lekarskie przewidziane przez obowiązujące przepisy, nie może podważyć tego wniosku, ponieważ każda osoba może w każdej chwili stać się ofiarą niespodziewanej choroby lub śmierci. Wyrok TSUE w sprawie TAP Air Portugal wzburzył IATA.

The ECJ has issued 70+ judgements related to EU261, but this is the most ridiculous. Death, the ultimate force majeure, is not an extraordinary circumstance! It's time for the @EU_Commission @Europarl_EN & @EUCouncil to restore common sense to the application of EU law. https://t.co/KYWakRdQBW

— IATA (@IATA) May 12, 2023

"TSUE wydał już ponad 70 wyroków w sprawach pasażerów linii lotniczych, ale ten jest najbardziej absurdalny. Śmierć, ostateczna siła wyższa, nie jest nadzwyczajną okolicznością! Czas, żeby Komisja Europejska, Parlament Europejski oraz Rada Unii Europejskiej odzyskały zdrowy rozsądek w stosowaniu prawa" - skomentowała IATA wyrok TSUE w tej sprawie na Twitterze.