90 lat Lotniska Chopina

Inaugurację i uroczyste poświęcenie nowego portu stolicy Polski, który zastąpił zlikwidowane lotnisko na Polu Mokotowskim, połączono wówczas z pięcioleciem działalności Polskich Linii Lotniczych LOT. Wydarzenie uświetnili swoją obecnością prezydent Ignacy Mościcki, premier Janusz Jędrzejewicz oraz dyrektorzy siedmiu europejskich linii lotniczych.

Dworzec portu na Okęciu, z którego korzystali klienci dziewięciu przewoźników, odznaczał się zastosowaniem najbardziej nowoczesnych urządzeń, co szło w parze z wygodą i estetyką. Dwa olbrzymie hangary w pobliżu budynku administracyjno-warsztatowego mogły pomieścić największe latające samoloty.

Sam dworzec, wciśnięty pomię­dzy hangary, mieścił w sobie biura zawia­dowcy portu, biura PLL LOT, urząd celny, urząd pocztowo-telegraficzny, radiosta­cję odbiorczą, posterunek policji, kasy biletowe i poczekalnię. Cale pierw­sze piętro zajmował wytwornie urządzony bufet. Weneckie okna, podnoszo­ne do góry, łączyły salę bufetową z balko­nem, a boczne schody z dachem dwor­ca, na którym rozpościerał się wielki ta­ras.

Jak opisywała "Skrzydlata Polska" w przejrzystej poczekalni królowała wielka mapa linii lotniczych Europy, zajmująca całą, du­żą ścianę. Na innych powieszono roz­kład rejsów oraz mapę linii polskich. Dominowały marmur, szkło i nikiel.

Przestronne i czyste hangary posiadały hermetycznie oraz mechanicznie zamykające się wrota, gładkie posadzki płytowe, a także urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne. Oświetlenie było zarówno naturalne, jak i sztuczne. Szkielety hangarów były konstrukcji łukowej z podwieszonymi na łukach dachami, co pozwalało na oszczędność przy ich ogrzewaniu.

Strop i ściany były oczywiście zbudowane z materiałów ogniotrwałych, posiadających małe przewodnictwo cieplne. Specjalne urządzenia przeciwpożarowe w postaci czas wodnych umieszczonych pod stropem pozwalały w czasie ewentualnego pożaru objąć hangar obfitym deszczem. Hangary były zaopatrywane w parę do ogrzewania budynków za pośrednictwem centralnej kotłowni. Paliwo po studzienkach rozprowadzała natomiast centralna stacja benzynowa.

W budynku administracyjno-warszta­towym znajdowało się także biuro „Veritas". Dla celów meteorologicznych, łączności z samolotami w powietrzu, kierowania nimi oraz potrzeb ruchu lotniczego, port na Okęciu posiadał własną radiostację nadawczą, zbudowaną jako od­dzielny obiekt w odległości kilku kilometrów od stołecznego lotniska. Latarnia, umieszczona na najwyższej budowli, wskazywała siłą swych sygnałów położenie portu samolotom, znajdującym się dziesiątki kilometrów od lotniska.

Wszystkie budowle zostały wzniesione zgodnie z planem, przewidującym rozbudowę portu w miarę zwiększania się ruchu lotniczego, zmiany warunków i nowych zdobyczy technicz­nych. Plany na przyszłość zakładały już osobny budynek dworcowy. Warsztaty, łącznie z magazy­nami, miały być w miarę potrzeby rozbu­dowane, tak jak "urzędnicza ko­lonia mieszkalna". Rozbudowa portu na Okęciu miała trwać, żeby można było "chociaż nadążyć z najkonieczniejszymi wymaganiami ruchu lotniczego".

Kilka dni później, a dokładnie 1 maja, ruszyła z Okęcia regularna komunikacja lotnicza na trasie Warszawa – Berlin. Trasa była wówczas obsługiwana zarówno przez PLL LOT, jak i Lufthansę. – Należy sobie uświadomić, że lotnictwo w ogóle, a lot­nictwo komunikacyjne w szczególności, uczyniło w ostatnich latach olbrzymie po­stępy w zakresie technicznym, stając się wskutek tego jednym z istotnych współ­czynników życia gospodarczego poszcze­gólnych państw – podkreślał w przemówieniu jeszcze podczas uroczystości inż. Michał Butkiewicz, ówczesny minister komunika­cji.

– Analizując z perspektywy pięcioletniej działalności PLL LOT wykonany program sieci lotniczej w kraju i zagrani­cą, którego wynikiem było utrzymanie i uruchomienie połączeń większych miast Polski z Wiedniem, Bukaresztem, Sofią, Salonikami, Rygą, Tallinem oraz realizujących się połączeń z Berlinem, jak również przygotowania do otwarcia ko­munikacji ze Stambułem i Moskwą, mu­szę podkreślić, że podstawy organizacyjne i założenia dla lotnictwa komunikacyjnego, ustalone w grudniu 1928 roku przez rząd RP wykazały swoją racjonalność i żywotność. (...). Polskim Lin­iom Lotniczym „LOT" zaś życzę, żeby w rozwoju swoim kroczyły po dotychcza­sowej drodze i żeby nadal we współzawod­nictwie międzynarodowym na polu lot­nictwa komunikacyjnego utrzymały to za­szczytne stanowisko, jakie w chwili obec­nej posiadają – powiedział Butkiewicz.

Doniosłość wydarzenia potwierdzają również słowa inż. Wacława Makowskiego, ówczesnego dyrektora PLL LOT. – Wyrażając swoją radość (...) mam zaszczyt oświadczyć, że w dal­szych wysiłkach naszych w kierunku do­trzymania kroku postępowi lotnictwa komunikacyjnego w innych państwach, uzbrojeni w pięcioletnie doświadczenie oraz nowoczesne urządzenia, dążyć będziemy do spełnie­nia swoich obowiązków. Obowiązki te są ciężkie, gdyż wysoko podniesiony na maszcie międzynarodowym sztandar lot­nictwa polskiego wymaga utrzymania go na tym miejscu we wszystkich dziedzinach polskiego lotnictwa, a więc i lotnictwie komunikacyjnym. Imieniem tedy wszystkich pracowników PLL LOT oświadczam, że jak do­tychczas wytężymy wszystkie swoje siły i całą swoją energię na skromnym na­ swym odcinku pracy dla osiągnięcia jak najlepszych rezultatów dla chwały lot­nictwa polskiego – deklarował Makowski.

Okolice nowego lotniska szybko wzbogaciła szeroka ul. Żwirki i Wigury, łącząca z centrum miasta. We wrześniu 1939 roku lotnisko zostało zbombardowane przez Luftwaffe, następnie zajęte przez niemieckie wojsko. Pięć lat później okupanci rozpoczęli stopniowe niszczenie infrastruktury, uszkadzając przed wycofaniem drogę startową i drogi kołowania. Wysadzili także bramę wjazdową z wieżą.

Komunikację cywilną wznowiono z Okęcia w marcu 1945 roku. Po wojnie zrezygnowano z planów budowy lotniska na Gocławiu i podjęto decyzję o rozbudowie CPL Warszawa-Okęcie. Prace zakończono w 1969 roku. Sześć lat później oddano do użytku Krajowy Dworzec Lotniczy przy ul. Komitetu Obrony Robotników (dawniej 17 stycznia), a po kolejnych dwóch latach rozdzielono ruch pasażerów w hali na przyloty i odloty. Rok później głównej drodze startowej przybyło 700 metrów, co pozwoliło już na lądowanie wszystkich wersji samolotów. Od 2001 roku patronem lotniska jest oficjalnie Fryderyk Chopin. Z kolei w 2010 roku przemianowano terminale 1 i 2 w Terminal A. 1 czerwca 2012 roku, tuż przed piłkarskimi mistrzostwami Europy, uruchomiono stację kolejową Warszawa Lotnisko Chopina. Trzy lata później połączono ją bezpośrednio z halą przylotów zmodernizowanej części Terminala A. Sympatycy lotnictwa zyskali natomiast oszklony i zadaszony taras widokowy.