Boom. Pierwszy lot XB-1 przybliża naddźwiękowe podróże (zdjęcia)

Dwie dekady po wycofaniu Concorde'a z użytku, pierwszy lot XB-1 oznacza powrót cywilnego samolotu naddźwiękowego w przestworza i toruje drogę do odrodzenia głównego nurtu podróży naddźwiękowych na pokładzie Overture, zrównoważonego naddźwiękowego samolotu pasażerskiego Boom.

XB-1 ma docelowo latać z prędkością aż 2,2 Macha, czyli to nieco ponad 2,5 tys. km/h. Samolot został wykonany ze specjalnego kompozytu węglowego i to właśnie dzięki temu rozwiązaniu będzie w stanie osiągać tak duże prędkości. Samolot ma 22 metry długości, a po raz pierwszy został zaprezentowany przez Boom Supersonic w październiku 2019 r.

Pierwszy lot demonstratora za nami

Demonstrator technologii Boom Aerospace XB-1, o rejestracji N990XB, wzniósł się na wysokość 2170 m i rozwinął maksymalną prędkość 439 km/h, po czym bezpiecznie wylądował w tym samym miejscu. XB-1 mocno różni się od samego Overture. Przede wszystkim jest trzy razy mniejszy niż samolot, nad którym finalnie pracuje Boom Supersonic. Został też wyposażony w silniki o trzy razy mniejszej mocy, niż te które mają zostać ostatecznie zamontowane.

- Dziś XB-1 odbył lot w tej samej przestrzeni powietrznej, w której Bell X-1 po raz pierwszy przełamał barierę dźwięku w 1947 roku. Z niecierpliwością czekałem na ten lot od momentu założenia Boom w 2014 r. i jest to najważniejszy kamień milowy na naszej drodze do zapewnienia pasażerom na całym świecie podróży naddźwiękowych - powiedział Blake Scholl, założyciel i dyrektor generalny Boom Supersonic.

XB-1, pilotowany przez głównego pilota testowego Billa "Doca" Shoemakera, wystartował z Mojave Air & Space Port i leciał w tej samej przestrzeni powietrznej, która gościła wiele historycznych pierwszych lotów, w tym loty Bell X-1, North American X-15 i Lockheed SR-71 Blackbird.

- Wszyscy w zespole XB-1 powinni być niesamowicie dumni z tego osiągnięcia. To był zaszczyt dzielić tę podróż z tak wieloma oddanymi i utalentowanymi profesjonalistami. Doświadczenie, które zdobyliśmy, osiągając ten kamień milowy, będzie bezcenne dla odrodzenia naddźwiękowych podróży Boom - powiedział Bill "Doc" Shoemaker, główny pilot testowy Boom Supersonic.

Pilot doświadczalny Tristan "Geppetto" Brandenburg pilotował samolot obserwacyjny T-38, który monitorował XB-1 w powietrzu. Samoloty te towarzyszą nowym maszynom podczas ich pierwszych lotów, aby obserwować, jak radzi sobie samolot testowy i weryfikować takie elementy, jak wysokość, prędkość i zdatność do lotu podczas lotu.

Gdy XB-1 znajdował się w powietrzu, zespół przeprowadził wstępną ocenę właściwości pilotażowych samolotu, w tym kontrole prędkości w powietrzu z samolotem obserwacyjnym T-38 oraz ocenę stabilności samolotu w pozycji do lądowania (przy wysokim kącie natarcia). XB-1 spełnił wszystkie swoje cele testowe, w tym bezpiecznie i pomyślnie osiągnął wysokość 7 120 stóp i prędkość do 238 węzłów. Jednak tym razem prędkość XB-1 była znacznie mniejsza od prędkości dźwięku.

- Czekałem ponad 20 lat na przyjaznego dla środowiska następcę Concorde'a, a pierwszy lot XB-1 jest kamieniem milowym na drodze do realizacji moich marzeń. Kiedy po raz ostatni leciałem Concorde w 2003 r., wiedziałem, że ten dzień nadejdzie. Pierwszy lot naddźwiękowego demonstratora XB-1 jest znaczącym osiągnięciem w kierunku urzeczywistnienia zrównoważonego lotu naddźwiękowego na pokładzie Overture - mojego wyboru nr 1 jako następcy Concorde. Gratulacje dla Blake'a Scholla, wszystkich w Boom, a zwłaszcza jego pilota, Billa "Doca" Shoemakera. Będąc głównym pilotem Concorde'a zazdroszczę mu roli w tym ekscytującym powrocie do głównego nurtu lotów naddźwiękowych - powiedział kapitan Mike Bannister, były szef pilotów Concorde'a w British Airways.

Program XB-1 stanowi podstawę projektowania i rozwoju Overture, jednocześnie ustanawiając kulturę bezpieczeństwa w inżynierii i produkcji. Maszyna ma zweryfikować kluczowe technologie i własne innowacje Boom.

Powrót naddźwiękowców

Pojawienie się kolejnych projektów samolotów naddźwiękowych, w tym Overture, pozwoli organom regulacyjnym ponownie rozważyć przepisy zakazujące komercyjnych lotów naddźwiękowych nad lądem. Przekraczanie prędkości dźwięku nad lądem przez samoloty komercyjne zostało zakazane przez FAA (Federal Aviation Administration) w 1973 r. Powodem była chęć wyeliminowania gromu dźwiękowego, który negatywnie oddziałuje na ludzi i zwierzęta. Dlatego m.in. główne trasy dalekodystansowe Concorde'a znajdowały się nad oceanami i tylko tam maszyna mogła przekroczyć prędkość dźwięku.

Nowe konstrukcje, kształty i technologie pozwolą samolotowi osiągnąć te prędkości przy jednoczesnym generowaniu cichszego dźwięku. Dzięki zastosowanym rozwiązaniom technicznym nowe maszyny ma wytwarzać w czasie przekraczania prędkości dźwięku hałas nie większy niż 75-80 dB. To około jedna trzecia mniej niż w przypadku słynnego Concorde’a, który generował ten dźwięk na poziomie 105-110 dB. Jeśli wszystkie projekty dowiodą tej zmiany i innowacji, to FAA oraz inni regulatorzy lotniczy powinni zrezygnować z tej restrykcji.

Boom Supersonic

Skonstruowany przez firmy Dassault Systèmes i Boom Supersonic odrzutowiec stanie się najszybszym samolotem pasażerskim poruszającym się z prędkością 1,7 Macha. Przy takich osiągach, czas podróży z Nowego Jorku do Londynu potrwa 3 godziny i 35 minut, a z Tokio do San Francisco 6 godzin. Na pokład maszyna zabierze 65-80 pasażerów i ma być zasilana w 100 proc. Zasięg samolotu wyznaczono na 4250 mil morskich czyli 7871 km.

Firma Dassault Systèmes ogłosiła w 2019 r., że firma Boom Supersonic wdrożyła platformę 3Dexperience, aby przyspieszyć prace nad jednostką Overture, która popularyzuje i komercjalizuje loty z prędkościami naddźwiękowymi. Boom Aerospace wdrożyła bazujące na platformie 3Dexperience rozwiązanie branżowe Dassault Systèmes o nazwie „Reinvent the Sky”, które ma za zadanie wspierać procesy projektowe od fazy koncepcyjnej po produkcję i certyfikację. Zastosowanie tego rozwiązania pozwala Boom skrócić o połowę czas prac nad pierwszym prototypem, a także podnieść jakość produktu dzięki redukcji złożoności programu, kosztów i zużycia zasobów oraz poprawie efektywności. Wszystko to dodatkowo usuwa bariery utrudniające wejście na rynek.

Portfel zamówień Overture, obejmujący zakup i opcje od American Airlines, United Airlines i Japan Airlines, wynosi 130 samolotów. Boom współpracuje z także z firmą Northrop Grumman w zakresie specjalnych i wojskowych zastosowań Overture. Wśród dostawców i partnerów współpracujących z Boomem przy programie Overture są Collins Aerospace, Eaton, Safran Landing Systems, Rolls-Royce, United States Air Force, American Express, Climeworks i AWS.

W tym roku Boom Aerospace planuje otworzyć zakłady produkujące Overture w Greensboro, w Karolinie Północnej. W Centennial, w Kolorado, powstaje teraz pełnowymiarowa makieta samolotu, która posłuży do integracji wszystkich instalacji płatowcowych. Boom Aerospace chce zaprezentować pierwszy prototyp Overture w 2026 r., rozpocząć próby w locie w 2027 r. i uzyskać certyfikat typu w 2029 r.

Inne projekty

Przypomnijmy, że to niejedyny projekt samolotu naddźwiękowego. W podobne rozwiązanie zainwestował też gigant lotniczy, firma Boeing, który zawiązał współpracę z przedsiębiorstwem Aerion. W ramach umowy Boeing dokonał znaczącej inwestycji w spółkę, aby przyspieszyć rozwój technologii i projektowanie samolotów oraz odblokować naddźwiękowe podróże biznesowe na nowych rynkach.

Na początku tego roku również NASA i Lockheed Martin oficjalnie zaprezentowali w hali Skunk Works Lockheeda w Palmdale naddźwiękowy samolot X-59 Quesst (Quiet SuperSonic Technology). Ich nowy demonstrator ma utorować drogę dla cichego naddźwiękowego samolotu pasażerskiego nowej generacji.