Richard Branson, przedsiębiorca oraz twórca obejmującej ponad 400 spółek grupy Virgin, w tym linii lotniczych Virgin Atlantic, odwiedził podczas wizyty w Ukrainie lotnisko Hostomel, miejsce jednej z najbardziej zaciekłych bitew w trakcie rosyjskiej inwazji. Brytyjski miliarder omówił kwestię odbudowy uszkodzonej drogi startowej i największego samolotu transportowego na świecie, jakim był Antonow An-225 „Mrija”.
An-225 był używany do transportu ponadgabarytowego frachtu oraz pomocy humanitarnej na całym świecie. Samolot mógł pomieścić do 250 ton ładunku i był symbolem dumy narodowej Ukrainy. Jego zniszczenie wywołało oburzenie na całym świecie.
27 lutego wojska rosyjskie zniszczyły flagowy okręt ukraińskiego lotnictwa. "Mrija" posiadała rekordy w przewożeniu największego ładunku handlowego, a także najdłuższego i najcięższego jednoczęściowego ładunku, transportowego drogą powietrzną, w historii branży lotniczej.
– W Hostomelu interesował się lotniskiem i możliwościami jego renowacji. Opowiadaliśmy naszemu gościowi o perspektywach i istniejących projektach przebudowy lotniska – oświadczył Taras Dumenko, szef administracji wojskowej w Hostomelu.
– Odwiedziłem lotnisko Hostomel zaledwie kilka minut jazdy na północ od centrum Kijowa. Było to miejsce intensywnych walk w pierwszych dniach inwazji, a także siedziba słynnego samolotu, Antonow An-225, największego na świecie samolotu transportowego i dumy ukraińskiego lotnictwa. Ten wspaniały sześciosilnikowy samolot został zniszczony w bitwie o kontrolę nad lotniskiem, a wszystko, co pozostało, to spalony wrak. Ludzie, którzy ciężko pracowali, próbując go uratować, już zdecydowali się na odbudowę. Mam nadzieję, że dziedzictwo Mriji przetrwa, a społeczność międzynarodowa znajdzie sposoby, aby pomóc Ukrainie odbudować nie tylko to lotnisko, ale także przywrócić ukraiński przemysł lotniczy do życia – wyznał Richard Branson w opublikowanym oświadczeniu na oficjalnej stronie grupy Virgin.
Przewodniczący frakcji parlamentarnej rządzącej partii Sługa Narodu, Dawid Arachamija ostatnio wyznał, że projekt nowego-starego samolotu frachtowego jest już stworzony. Kokpit nowej Mriji ma zostać wyposażony w nowoczesne i cyfrowe oprogramowanie, a pilot lecący będzie korzystał z systemu „fly-by-wire”.
Antonow Airlines dalej latają
Flota Antonowa składa się teraz z siedmiu An-124-100 i po jednym An-158, An-178, An-22A, An-26-100, An-128, An-132D i An-74T. An-124 zarejestrowane pod numerami UR-82009 i UR-82073 znajdują się na lotnisku w Hostomelu. Pozostała piątka jest bezpieczna poza Ukrainą i wykonuje regularne loty. Ukraina jest znaczącym operatorem w światowej przestrzeni cargo. W kraju, w którym przestrzeń powietrzna pozostaje zamknięta dla samolotów niewojskowych, ma swoją bazę jedenaście linii lotniczych. Podczas gdy An-225 Mrija był we własnej lidze pod względem ilości przewożonego ładunku, An-124-100 stanowią trzon floty i zapewniają znaczną część światowej ładowności, jeśli chodzi o przewozy dużych wolumenów ładunków.
Wśród klientów An-124-100s jest Boeing, który czarteruje samoloty do obsługi ponadwymiarowych części i silników lotniczych na całym świecie. SpaceX Elona Muska wyczarterował również takie samoloty do przewozu satelitów do USA. Jest to jednak stosunkowo niszowy rynek, jeśli chodzi o transport satelit. Jednak zakłócenia mogą mieć efekt domina w całym łańcuchu dostaw.
Ukraińskie linie lotnicze cargo, takie jak Antonow i Constanta, mogą nadal działać w zależności od istniejących lub doraźnych umów dwustronnych między krajami. Loty mogą zostać objęte przywilejami lotniczymi tzw. „siódmej wolności”, które nie wymagają połączenia lotniczego z z krajem, gdzie zarejestrowany jest samolot, w przypadku usług pasażerskich lub towarowych do państwa trzeciego.
Na konferencji Worldwide Project Consortium, która odbywała się w Wiedniu w Austrii linie Antonow potwierdziły swoją nową bazę macierzystą i szczegółowo omówiły zakres szkód na lotnisku Hostomel i infrastrukturze linii lotniczej. Podczas prezentacji Antonow powiedział, że ich baza Hostomel została zniszczona wraz z trzema samolotami – An-225 Mrija, An-74 i An-26-100. Dwa inne samoloty, An-124 i An-22A, są uszkodzone, a decyzja o ich przyszłości nie została jeszcze podjęta przez zarząd przewoźnika cargo.
Prezydent Ukrainy chce odbudować maszynę
Podczas zdalnego spotkania z ukraińskimi studentami obecnie urzędujący prezydent Ukrainy przypomniał, że kiedyś
pojawił się pomysł zbudowania drugiego egzemplarza tego wyjątkowego samolotu. Początkowo program zakładał stworzenie dwóch samolotów, jednak ze względu na brak środków finansowych i zainteresowania, budowa drugiego An-225 została zakończona w 1994 roku. Pomysł na krótko wznowiono w 2009 roku, ale później wstrzymano go ze względu na ogromne sumy potrzebne.
– Chcieliśmy go zbudować, potrzebowaliśmy 800 milionów dolarów. Wyszedłem do prezydenta Turcji z propozycją budowy drugiego An-225, ale nie znaleźliśmy na ten cel pieniędzy – powiedział Zełeński, którego cytuje serwis Airlive. – Ale w tym przypadku to nie jest kwestia pieniędzy, to kwestia ambicji. Zwrócił się do nas Ukroboronprom, zespół Antonowa. To kwestia wizerunku naszego kraju i wszystkich znakomitych zawodowych pilotów, którzy zginęli w tej wojnie – dodał Zełenski.
Prezydent nazwał pilotów, którzy poświęcili swoje życie w obronie kraju jako „bohaterskich ludzi”. – Ile zrobili, a już dziś możemy powiedzieć, ile ludzi, którzy pozostali w Mariupolu, zwłaszcza w Azowstalu, uratowali. Ilu pilotów oddało życie, aby tam wszystko sprowadzić, od broni po wodę. I ilu rannych zabrali stamtąd. Wiele z tych osób zginęło bohatersko – powiedział prezydent. – Budowanie Mriji dla pamięci o bohaterach, to właściwa postawa państwowa – podkreślił Zełenski.
Legenda lotnictwa
Antonow An-225 „Mrija” został zbudowany pod koniec lat 80. przez legendarnego producenta Antonowa w Kijowie. W tym czasie samolot był projektowany w ramach radzieckiego programu kosmicznego, nieprzeznaczony do komercyjnego transportu ładunków. Początkową misją było przetransportowanie wahadłowca Buran, radzieckiego promu kosmicznego, na grzbiecie Mriji, a także innych ciężkich elementów statku kosmicznego.
Po swoim dziewiczym locie pod koniec 1988 roku „Mrija” był najcięższym samolotem na świecie o największej rozpiętości skrzydeł (88,4 m) w służbie operacyjnej. Przez 30 lat swojej służby ustanowił ponad 200 rekordów świata, w tym najcięższy ładunek (253,8 tony), jaki kiedykolwiek został przewieziony w powietrzu. Uważa się, że jego najbliższy konkurent, Boeing 747-8F, jest w stanie unieść tylko 140 ton.