China Airlines zmienią nazwę? Rząd Tajwanu jest na to otwarty

– Podczas gdy narodowe linie lotnicze Tajwanu, China Airlines (CAL) przykuwają międzynarodową uwagę, wzrasta zamieszanie związane z ich nazwą – powiedział w sobotę, 11 kwietnia, Lin Chia-lung, minister transportu i komunikacji Tajwanu, ogłaszając, iż jest otwarty na propozycje zmiany nazwy przewoźnika.

W ostatnich miesiącach, linie lotnicze China Airlines pojawiały się w międzynarodowych wiadomościach w związku z takimi wydarzeniami jak ewakuacja Tajwańczyków z Chin lub ze statku Diamond Princess zacumowanego w Japonii. W tym miesiącu Tajwan zdecydował się przekazać kilku krajom część swoich zapasów masek oraz innych artykułów medycznych, które zostały dostarczone samolotami China Airlines, jednak ponieważ w nazwie przewoźnika pojawia się człon “China”, wiele osób w obdarowanych krajach nie rozumiało, czy dary pochodzą z Tajwanu czy z komunistycznych Chin, argumentował minister Lin.

Trudne kwestie tożsamości

Linie lotnicze China Airlines są jednym w wielu przedsiębiorstw na Tajwanie, które posiadają w członie nazwę “China”, takich jak China Steel, China Trust Group, China Petroleum Corporation, co stanowi odbicie oficjalnej nazwy Tajwanu, Republika Chińska. Jednak nawet dla Tajwańczyków, kwestia stosowania nazw z odwołaniem do Chin, a nawet sama oficjalna nazwa kraju, stają się coraz bardziej drażliwą kwestią.

Gdyby wsłuchać się w głosy mieszkańców wyspy, to można uznać, iż w ogólnej świadomości istnieją dwa zupełnie inne kraje. W pierwszej wersji, Republika Chińska jest krajem, który stanowi “prawdziwe Chiny”. Pogląd ten wyznają w dużej mierze osoby, które pochodzą od armii zwolenników Czang Kaj-szeka, przywódcy Republiki Chińskiej, który po przegranej z komunistami wojnie domowej ewakuował się wraz ze zwolennikami na Tajwan, gdzie przejął władzę, odsuwając od jakiejkolwiek reprezentacji rodowitych mieszkańców Tajwanu. Zwolennicy tego poglądu, skupieni wokół partii Kuomintang, dzierżącej władzę do 2000 r., oraz w latach 2008–2016, nigdy nie wyrzekli się roszczeń do władzy nad całymi Chinami, stąd też w ich mniemaniu Tajwan oraz przedsiębiorstwa państwowe na Tajwanie, takie jak China Airlines, są firmami chińskimi.

Inni mieszkańcy wyspy uważają, że Tajwan jest krajem, który odzyskał niepodległość po okupacji japońskiej w 1945 r. i traktują Czang Kaj-szeka oraz około 2 mln żołnierzy, którzy z nim przybyli, jako zewnętrznych okupantów. Dla tych Tajwańczyków, jakiekolwiek związki z Chinami są narzucone i sztuczne, gdyż Tajwan to państwo oddzielne od Chin, dlatego nieprzychylnie patrzą na “chińskie” nazwy przedsiębiorstw, będące dziedzictwem rządów Kuomintangu.

Na przestrzeni ostatnich lat, coraz więcej Tajwańczyków deklaruje osobną od Chin tożsamość narodową. Szczególnie dla młodych osób, Chiny są odległym krajem, z którym nie czują związku, jednocześnie za naturalne przyjmując wartości obowiązujące na Tajwanie, takie jak demokrację, wolność słowa czy progresywne zmiany społeczne, takie jak uznanie, jako pierwszy kraj w Azji, formalnych związków jednopłciowych. Do zacieśnienia związków z Chinami zniechęca również postępująca w tym kraju autokracja, czy przykład Hongkongu, gdzie na oczach całego świata Chiny ograniczają prawa obywatelskie mieszkańców tej dawnej kolonii brytyjskiej.

W ciągu ostatnich miesięcy, agresywna polityka Chin wobec Tajwanu, polegająca na zwiększaniu nacisków militarnych na wyspę, jak również próbę izolowania Tajwanu na arenie międzynarodowej, w tym w Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), nawet w obliczu epidemii koronawirusa zapalenia płuc z Wuhan COVID19, tylko pogłębiła chęć Tajwańczyków do odcięcia się od “chińskich” związków.

Formosa Airlines, Yushan Airlines lub Taiwan Airlines

Istnieje szansa, że na fali odcinania się od nazw z członem “China”, zmieni się marka lotniczego przewoźnika narodowego Tajwanu. 3 lutego, proniepodległościowa grupa Taiwan Republic Office wezwała do zmiany nazwy linii lotniczych na “Formosa Airlines” (Formosa to geograficzna nazwa głównej wyspy Tajwanu) lub na Yushan Airlines (Yushan to nazwa najwyższego szczytu wyspy o wysokości prawie 4 tys. m n. p. m.) 20 lutego stowarzyszenie Taiwanese American Senior Society uruchomiło petycję w celu zmiany nazwy przewoźnika na Taiwan Airlines.

Ze swej strony rząd Tajwanu, główny udziałowiec spółki, nie wykluczył poparcia dla zmian. Minister Lin zadeklarował, iż pozostaje otwarty na wezwania do zmiany nazwy CAL w obliczu pandemii koronawirusa, jednak zastrzegł, że byłaby to fundamentalna decyzja, które mogłaby mieć przełożenie na prawa przelotowe i trasy. Lin uznał, że ponieważ przewoźnik jest notowany na giełdzie, na temat zmiany muszą się wypowiedzieć udziałowcy CAL, jak również obywatele Tajwanu.

Czy będzie chińskie veto?

Z punktu widzenia akcjonariuszy China Airlines, ewentualna zmiana nazwy niosłaby ze sobą ryzyko utraty cennych slotów za granicą lub praw przelotowych. W optymistycznym wariancie, spółka o nowej nazwie przejęłaby prawa dotychczasowej spółki China Airlines. To jednak wymagałoby zgody zagranicznych partnerów, a jak pokazuje historia, takie zgody nadzwyczaj często zależne są od stanowiska Chin, które rządzi się swoistą logiką.

Pomimo, iż Chińska Republika Ludowa nigdy nie posiadała władzy na Tajwanie, od czasów wojny domowej komunistyczne Chiny stoją na stanowisku, że demokratyczny Tajwan jest częścią Chin. Co więcej, Chiny nigdy nie wyrzekły się prawa do zbrojnego zajęcia Tajwanu, jeśli wyspa formalnie ogłosiłaby niepodległość. Od 2016r., kiedy to wyspą rządzi partia Democratic Progressive Party (DPP), którą władze w Pekinie oskarżają o “tendencje proniepodległościowe”, Chiny mocno zwiększyły nacisk na wyspę, praktycznie starając się wyeliminować nazwę “Tajwan” z międzynarodowej przestrzeni publicznej. Kilka lat temu, Chiny wymusiły na liniach lotniczych z całego świata, by te zaprzestały stosowania nazwy “Tajwan” w wyszukiwarkach kierunków, żądając by stosowały nazwę “Tajwan, prowincja Chin”. Obawiając się utraty praw przewozowych do Chin, większość linii lotniczych przystało no to żądanie władz w Pekinie.

Pomimo, iż zmiana nazwy China Airlines pomogłaby uniknąć pomyłek China Airlines z Air China, przewoźnikiem narodowym Chin, a wiele linii lotniczych w Chinach ma w nazwie swoją prowincję, raczej trudno przyjąć, iż Chiny przepuściłyby okazję do dalszego izolowania Tajwanu, jaką dawałaby zmiana nazwy narodowych linii lotniczych tego kraju.

W latach 90-tych ubiegłego stulecia, gdy na malowaniu samolotów China Airlines pojawiła się flaga Tajwanu, Chiny poinformowały kraje, do których latał tajwański przewoźnik, że albo odbiorą CAL prawa przelotowe, albo same utracą prawa przelotowe do Chin. W rezultacie, kraje te wybrały Chiny, a China Airlines, ratując się przed utratą połączeń zagranicznych, najpierw zleciły obsługę połączeń międzynarodowych do niektórych kierunków należącym do siebie liniom lotniczym Mandarin Airlines, a następnie wprowadziły stosowane do dziś nowe malowanie, na którym flaga Tajwanu została zastąpiona kwiatem śliwy, uznanym za narodowy kwiat wyspy.

Historia z lat 90-tych oraz coraz bardziej agresywna postawa Chin wobec Tajwanu, nie stanowią dobrych rokowań na szanse powodzenia zmiany nazwy przewoźnika. Jednak narastające przekonanie opinii publicznej na Tajwanie o tym, że nadszedł czas na zmianę nazwy ich przewoźnika narodowego jest trudne do przecenienia. Co więcej, China Airlines nie byłyby pierwszym przedsiębiorstwem państwowym, które skutecznie zerwało z “chińskim” członem nazwy – po wielu staraniach, poczta na Tajwanie funkcjonuje pod nazwą Chunghwa Post.