CPK. Projekt rośnie zgodnie z harmonogramem

– Centralny Port Komunikacyjny jest największym wyzwaniem pierwszej połowy XXI wieku, potrzebujemy go – ocenił prezydent RP Andrzej Duda na ubiegłotygodniowej konferencji podsumowującej prace przy CPK. Zwrócił uwagę, że II RP miała swoją Gdynię, która powstała z małej wioski rybackiej, a potem jako ważne miasto portowe napędzała całą gospodarkę kraju.

Jak zaznaczył, nowa inwestycja to nie tylko lotnisko dla mieszkańców Polski, czyli lepsze połączenia międzykrajowe, tysiące miejsc pracy i większe bezpieczeństwo państwa. To też sieć Kolei Dużych Prędkości, która jeszcze bardziej zintegruje kraje Trójmorza. - Czy będą chcieli to zablokować? Tak. Czy posuną się do wszelkich działań, żeby to zablokować? Tak. Czy musimy tego pilnować? Tak – apelował prezydent.

Od słów do czynów

Pomysł budowy centralnego węzła przesiadkowego w sercu Polski nie jest niczym nowym. Narodził się już w latach 70., a jego autorami byli eksperci w dziedzinie transportu publicznego: Bogusław Jankowski i Henryk Panusz. Szacowali, że lotnisko powinno powstać na przedłużeniu Centralnej Magistrali Kolejowej, w pobliżu autostrady Warszawa – Berlin i gwarantować dojazd do niego w ciągu dwóch godzin z większości miast w Polsce. To plan, który dokładnie opisuje dziś projekt CPK.

Od 2003 r. kolejni ministrowie transportu różnych rządów i różnych opcji politycznych – Marek Pol, Krzysztof Opawski czy Cezary Grabarczyk – przygotowywali raporty jednoznacznie rekomendujące powstanie nowego lotniska. W 2017 r. na poziomie Rady Ministrów zapadła decyzja, że państwo polskie przechodzi od słów do czynów, a budowa węzła pod Warszawą będzie priorytetem inwestycyjnym RP.

Prace na coraz większym obszarze

– Dziś możemy już powiedzieć, że prace na terenie lotniska ruszyły i to kilka miesięcy temu. Rzeczywiście są niemedialne, ale wynika to ze świadomej decyzji, by w jak najmniejszym stopniu i jak najpóźniej dokonywać wywłaszczeń. Jak najdłużej chcemy pracować tylko na gruntach pozyskanych dobrowolnie od mieszkańców i właścicieli. To powoduje, że dziennikarze nie dostali atrakcyjnych obrazków, jakie chcieli otrzymać, ale prace toczą się na coraz większym obszarze – zaznaczył na ostatniej konferencji Marcin Horała, pełnomocnik rządu ds. CPK, wiceminister funduszy i polityki regionalnej.

Rzeczywiście, na terenie przyszłego lotniska w kilkuset lokalizacjach prowadzone są odwierty i sondowania geologiczne, których celem jest zbadanie jakości i nośności podłoża. Prowadzone są również intensywne roboty rozbiórkowe - zrealizowane, trwające i zakontraktowane prace dotyczą w sumie 250 budynków.

W międzyczasie dla osób, które same zgłosiły chęć sprzedaży swoich nieruchomości, spółka zorganizowała i sfinansowała już ponad 50 przeprowadzek. Proces ten szybko postępuje, bo pierwszy raz w historii RP, zamiast tradycyjnych wywłaszczeń za odszkodowaniem równym wartości przejmowanej nieruchomości, państwowa spółka płaci więcej.

Dzięki wprowadzeniu Programu Dobrowolnych Nabyć (PDN), wartość każdej nieruchomości określana jest przez niezależnych rzeczoznawców, a przy sprzedaży właściciele otrzymują ofertę na poziomie 140 proc. wartości budynków i 120 proc. wartości gruntu. Dzięki temu do PDN zgłosiło się dotychczas ponad 1.300 właścicieli posiadających prawie 3.600 ha, a spółka zakupiła już od nich ponad 1.000 ha.

Najważniejsze decyzje dla lotniska już uzyskane

Master architekt CPK, czyli brytyjskie konsorcjum Foster+Partners, które zaprojektowało wcześniej m.in. lotniska w Hongkongu, Pekinie i Dosze – przygotowało projekt koncepcyjny terminala i dworca kolejowego CPK, który został zaprezentowany Polakom na początku lipca.

Spółka CPK posiada pakiet ważnych uzgodnień i dokumentów, m.in. master plan lotniska czy decyzję środowiskową z rygorem natychmiastowej wykonalności wydaną przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (RDOŚ), którą uzyskano dzięki przygotowaniu szczegółowego raportu na 20 tys. stron. Jest zatwierdzony przez Ministra Infrastruktury Plan Generalny i promesa zezwolenia na założenie lotniska z Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC). Jesienią spółka złoży wniosek do Wojewody Mazowieckiego o wydanie decyzji lokalizacyjnej, a kolejnym krokiem będzie już wniosek o pozwolenie na budowę.

Uruchomienie pierwszego etapu lotniska CPK, czyli dwóch dróg startowych i infrastruktury o przepustowości do 40 mln pasażerów planowane jest na 2028 rok.

2000 km linii kolejowych. Na początek Warszawa – Łódź

Program Kolejowy CPK zakłada budowę ok. 2.000 km nowych linii prowadzących z 10 kierunków do serca Polski: Warszawy i lotniska CPK. Co ważne, projekt idealnie wpisuje się w unijne cele transportowe i politykę klimatyczną. Dlatego Bruksela dofinansowuje te inwestycje. Zaczęło się to w 2020 roku kwotą 8 mln zł, a kolejne – w ramach instrumentu Łącząc Europę (CEF) – wynosiły już 110 mln zł w 2021 r. oraz 290 mln zł w 2023 r. Jak zauważył szef dyrekcji generalnej ds. mobilności i transportu w Komisji Europejskiej Kristian Schmidt – w perspektywie 10-20 lat polska sieć kolejowa może być lepsza niż w starej Unii.

Na ten moment gotowe albo w opracowaniu są już studia wykonalności dla 1.500 km linii. Warianty inwestorskie, czyli trasy przebiegu mają już wybrane: Warszawa – CPK – Łódź, Łódź – Wrocław, Sieradz – Poznań, Łętownia – Rzeszów oraz Katowice – Ostrawa. Jak wynika z harmonogramu, wraz z pierwszym etapem lotniska otwarty zostanie priorytetowy odcinek Warszawa – Łódź i łódzki tunel dalekobieżny, którego budowa rusza w tym roku.

Na pokładzie CPK już PPL i Torpol oraz eksperci z całego świata

Od dłuższego czasu sukcesywnie budowana jest Grupa Kapitałowa CPK, która skupia kompetencje i doświadczenie w zakresie zarządzania infrastrukturą lotniskową i towarzyszącą. W jej skład wchodzą już m.in. takie spółki jak CPK.Lotnisko, która będzie odpowiedzialna za infrastrukturę lotniskową czy Torpol – od ponad 30 lat zajmujący się kompleksową modernizacją i budową infrastruktury kolejowej.

We wrześniu tego roku pełnomocnik rządu ds. CPK wniósł do CPK akcje spółki Polskie Porty Lotnicze (PPL). Do Grupy Kapitałowej został zatem dołączony zarządca m.in. lotnisk w Warszawie, Radomiu i Zielonej Górze. PPL posiada też udziały w większości portów regionalnych, m.in. w Krakowie, Katowicach, Gdańsku, Poznaniu, Wrocławiu i Rzeszowie.

Terminal pasażerski i dworzec kolejowy projektuje konsorcjum Foster + Partners i Buro Happold. Dokumentacją projektową dróg startowych i kołowania czy tuneli kolejowych zajmuje się libańsko-amerykańska firma Dar Al-Handasah Consultants, a hiszpański IDOM ma wdrożyć i zintegrować specjalistyczne systemy lotniskowe.

Od 2021 roku doradcą strategicznym CPK jest Seul Incheon, główne międzynarodowe lotnisko w Korei Południowej, które w prestiżowym rankingu Skytrax od lat plasuje się w pierwszej czwórce najlepszych portów lotniczych świata.

Obecnie, w końcowej fazie jest wybór partnera strategicznego, czyli mniejszościowego udziałowca (Skarb Państwa zachowa minimum 51 proc. udziałów) w spółce, która będzie odpowiadać za budowę i zarządzanie lotniskiem CPK. W postępowaniu jest trzech kandydatów, a dwóch publicznie ujawniło swoje zaangażowanie: francusko-amerykańska Grupa Vinci, jeden z największych operatorów lotnisk na świecie, i wspomniany Port Lotniczy Incheon.