Czy lotnisko Berlin Brandenburg zostanie otwarte w 2020 roku?

Lotnisko widmo

Do tej pory lotnisko Berlin Brandenburg miało obsługiwać około 45 milionów pasażerów rocznie. Jego przyjazne dla środowiska metody recyklingu czy elegancki, minimalistyczny szklany terminal miały rywalizować z każdym nowoczesnym międzynarodowym lotniskiem, na co liczyli jego operatorzy.

Zamiast tego węzeł lotniczy – znany również pod kodem BER – pozostaje jednym dużym placem budowy, którego budżet i czas realizacji przekraczają wyznaczony termin. Większość mediów nazywa to lotnisko „widmem”. Dla berlińczyków – przyzwyczajonych do niemieckiej wydajności – jest to po prostu powód do wstydu. Symbolem degrengolady związanej z tą inwestycją stało się przekształcenie części lotniska na parking, na którym Volkswagen składował swoje samochody, radząc sobie w ten sposób z własnymi kłopotami. 

W październiku ubiegłego roku poinformowano, że lotnisko – które znajduje się w podmiejskiej miejscowości Schönefeld, niedaleko Berlina – zostanie ostatecznie otwarte w październiku 2020 r. Przez cały rok trwały gorączkowe starania o uzyskanie oficjalnych zezwoleń. – Wszyscy eksperci twierdzą, że na lotnisku BER nie ma żadnych niedociągnięć, których nie możemy naprawić – powiedział Engelbert Lütke Daldrup, dyrektor generalny firmy zarządzającej lotniskiem podczas niedawnego przesłuchania w Berlinie. – Jestem przekonany, że BER zostanie uruchomiony w październiku 2020 r. – dodał dyrektor.

Optymizm do zakwestionowania

Niewielu podziela optymizm Daldrupa. Budowa lotniska rozpoczęła się w 2006 r., a otwarcie obiektu zaplanowano na październik 2011 r. Złe planowanie budowy, problemy techniczne i domniemana korupcja spowodowały, że datę wkrótce zastąpiono czerwcem 2012 r., marcem 2013 r., październikiem 2013 r. i długą listą nowych, nieprzestrzeganych terminów.

Początkowo przewidywano, że inwestycja będzie kosztować 2 mld euro. W ubiegłym roku planiści przyznali, że szacunkowe koszty lotniska będą co najmniej trzykrotnie wyższe i mogą wzrosnąć jeszcze bardziej, jeśli wystąpią większe opóźnienia. Koszty utrzymania, bezpieczeństwa i zarządzania obiektem warte miliony euro są bowiem ponoszone co miesiąc. Niemieccy podatnicy pokrywają większość tych rachunków.

Dla liderów biznesu, urzędników turystycznych i zwykłych berlińczyków niekończące się opóźnienia są powodem frustracji, ponieważ lotnisko jest tu bardzo potrzebne. Wielu uważa nowy obiekt za brakujące ogniwo we wskrzeszeniu niegdyś podzielonego miasta.

Berlińczycy czekają

Po zjednoczeniu Berlina w 1990 r. miasto posiadało trzy funkcjonujące porty lotnicze: Tegel i Tempelhof w dawnym Berlinie Zachodnim oraz Schönefeld na byłym komunistycznym Wschodzie. Jednak w 2008 r. trudności finansowe zmusiły do zamknięcia Tempelhof, pozostawiając miasto z zaledwie dwoma słabnącymi lotniskami z czasów zimnej wojny, które nie mają zdolności przewozowych i prestiżu innych stolic.

– Berlińczycy naprawdę czekają na nowe lotnisko – zauważył niedawno Burkhard Kieker, dyrektor generalny VisitBerlin, biura turystyki i kongresu w mieście. – Mówimy, że jest to jeden z ostatnich brakujących elementów układanki w zmartwychwstaniu Berlina jako międzynarodowa megamiasta – tłumaczy dyrektor.

Opóźnienie po opóźnieniu

Przyczyny opóźnień były przedmiotem gorących dyskusji, ale wielu analityków uważa, że projekt zawsze był skazany na niepowodzenie. Nierealistyczne daty otwarcia prowadzą do przedwczesnych przetargów, co prowadzi do rewizji umów i fatalnych błędów w planowaniu. Zamiast mianować jednego generalnego wykonawcę, spółka państwowa Flughafen Berlin Brandenburg GmbH (FBB) sama wzięła na siebie odpowiedzialność, koordynując około 50 mniejszymi podwykonawcami.

Tymczasem rada nadzorcza projektu składała się z osób, które nie miały doświadczenia w realizacji dużego projektu infrastrukturalnego i nie były w stanie „odpowiednio zbadać rozwoju, zakwestionować zarządzania projektem ani sprawować nadzoru nad kosztami” – stwierdzili naukowcy z Hertie.

Struktura zarządzania pozostała jednak niezmieniona i popełniono szereg kosztownych błędów, od wadliwych systemów przeciwpożarowych po nieprawidłowo zainstalowane kable, brak punktów odprawy, tysiące drzwi o niewłaściwych numerach i schody ruchome, które były zbyt krótkie. Zamiast przyznać się do winy i zacząć od nowa, korporacja odpowiedzialna za lotnisko podwoiła się i po kolei próbowała rozwiązać każdy problem. 

– W przypadku BER rozwiązaniem jest zapomnieć o już poniesionych kosztach, porzucić plany dotyczące obecnego projektu i zacząć naprawy z ludźmi, którzy faktycznie wiedzą, jak zaplanować, zbudować i obsługiwać lotnisko – powiedział Kreijger.

Malejący optymizm

Tymczasem nowy termin uruchomienia lotniska z października 2020 r. pozostaje nieoczywisty. Na początku 2018 roku Thorsten Dirks, dyrektor wykonawczy Lufthansy – największej linii lotniczej w Niemczech – przewidywał, że istniejące lotnisko nigdy nie zostanie otwarte. – Moje prognozy: rzecz zostanie zburzona i zbudowana na nowo – powiedział Irish Times.

W kwietniu niemiecka gazeta Berliner Morgenpost poinformowała, że systemy alarmowe w Terminalu 1 pozostają wadliwe, natomiast Handelsblatt poinformował, że kable zasilania awaryjnego i systemy oświetlenia awaryjnego również powodują problemy. W styczniu niemiecki organ nadzoru technicznego TUV powiedział, że ukończenie lotniska nie nastąpi tak szybko, jak by tego chciał operator, a kompleksowe kontrole zostaną przeprowadzone dopiero w tym roku.

Serwis informacyjny Flight Global poinformował, że linie lotnicze mają teraz przydzielone terminale w Brandenburgii – wyraźny krok we właściwym kierunku, podczas gdy operator lotniska utrzymuje, że „jeśli firmy budowlane i usługodawcy wykonają swoją pracę”, lotnisko zostanie otwarte w październiku 2020 r. Daldrup, odpowiadając na komentarz Dirks, powiedział po prostu: „To nonsens”.

Na razie nonsensem jest to, co się dzieje przy okazji tej inwestycji.