Czy zawieszenie lotów do Izraela ma sens?

7 października, o poranku, Hamas – organizacja terrorystyczna ze strefy Gazy – przeprowadził niespodziewany atak na terytorium Izraela.. Tysiące rakiet zostało w jednym momencie wystrzelonych na przygraniczne miasta m.in. Aszdod, Aszkelon czy Sderot, a Żelazna Kopuła, mimo że jest uważana za najlepszy system przeciwrakietowy na świecie, nie poradziła sobie z zestrzeleniem wszystkich pocisków.

O ile w dniu skomasowanego ataku nieizraelscy przewoźnicy wykonywali bezpośrednie rejsy do i z portu im. Ben Guriona, to popołudniu i wieczorem nieizraelskie linie zaczęły informować, że ze względów bezpieczeństwa w wyniku nagłego i niespodziewanego ataku Hamasu na Izrael wszystkie zaplanowane loty do i z Tel Awiwu zostają tymczasowo zawieszone. Uwięzieni w Izraelu obywatele m.in. Polski zostali ewakuowani za pomocą rządowych i wojskowych samolotów. W ramach operacji NEON brały udział B737-800 BBJ oraz C-295 Casa i C-130 Hercules.

Zawieszanie tymczasowe lotów

Polskie Linie Lotnicze LOT zawiesiły połączenia z Krakowa i Warszawy do Tel Awiwu na razie do końca listopada. Krzysztof Moczulski, rzecznik prasowy PLL LOT, w rozmowie z Rynkiem Lotniczym powiedział, że „nikt nie wie”, kiedy loty do Izraela będą mogły zostać wznowione. Na lotnisku Ben Guriona z Polski latały również boeingi 737 Ryanaira oraz airbusy A320/1 Wizz Aira. O ile zawieszenie lotów przez irlandzkie linie kończy się 6 listopada (zapewne zostanie przedłużone), to węgierski odpowiednik Ryanaira usunął ze swojego rozkładu rejsy do Tel Awiwu aż do 22 listopada. Obecnie można rezerwować bilety na loty w późniejszych terminach, a ceny przelotów w jedną stronę nie przekraczają 200 złotych.

Lufthansa oraz jej spółki zależne w Austrii, Belgii i Szwajcarii, z powodów bezpieczeństwa, odwołały loty do Izraela do 30 listopada włącznie. Co ciekawe, niemieckie linie lotnicze anulowały także rejsy do ościennego Libanu. Loty do Bejrutu powinny zostać wznowione 15 listopada. Na podobny okres operacje do Tel Awiwu zawiesiły inne linie lotnicze Europy, a także przewoźnicy z Ameryki i Azji. O krok dalej poszedł Finnair, który loty na trasie Helsinki – Tel Awiw zawiesił do końca marca 2024 roku. Fińskie linie nie przywrócą również sezonowych rejsów do izraelskiego kurortu nad Morzem Czerwonym, Ejlatu.

Od reguły są jednak wyjątki

Inne spojrzenie na sytuację w regionie mają trzy izraelskie linie lotnicze. Zarówno El Al, jak i Arkia oraz Israir realizują całą zaplanowaną przez siebie siatkę połączeń. O ile w pierwszych dniach kilka operacji zostało odwołanych, to od dwóch tygodni wszyscy wspomniani operatorzy latają bez żadnych ograniczeń.

Samoloty El Al lądują w miastach w Afryce, Ameryce, Azji i Europie. Boeingi 737, 777 czy 787 można spotkać w Amsterdamie, Barcelonie, Bangkoku, Bostonie, Budapeszcie, Dubaju, Frankfurcie nad Menem, Johannesburgu, Londynie, Los Angeles, Nowym Jorku, Marrakeszu, Miami, Moskwie, Tbilisi, Tokio czy Wiedniu. El Al oferuje nawet loty na tajską wyspę Phuket, które jest wakacyjnym rajem. I to nie jest pełna lista destynacji.

Arkia – drugie, największe linie lotnicze w Izraelu – również realizują swoją siatkę połączeń. Flota przewoźnika składa się z pięciu samolotów: dwóch airbusów A321neo oraz trzech embraerów 195. Maszyny regularnie wykonują loty do m.in. Aten, Batumi, Bukaresztu czy Larnaki. Bez żadnych ograniczeń realizowane są również, trwające 30 minut, rejsy krajowe do Ejlatu. Linie Arkia rozpoczęły 20 października oferowanie trzech w tygodniu rotacji do Warszawy. Z Lotniska Chopina do Tel Awiwu można polecieć w poniedziałki środy i piątki. Zważywszy, że Arkia nie ma obecnie bezpośredniej konkurencji, to oferowane ceny biletów są bardzo wysokie. Przelot tam i z powrotem kosztuje ponad dwa tys. złotych.

Najmniejsze linie lotnicze w Państwie Izrael – Israir – wykonują rejsy do Aten, Batumi, Baku, Kiszyniowa, Larnaki, Pragi, Tbilisi czy Warny. Airbusy A320 latają również do Ejlatu.

Z realizacją „w bezpieczny sposób” rejsów do Tel Awiwu nie mają również problemu niektóre nieizraelskie linie lotnicze, takie jak Etihad, flydubai, Geogrian Airways, RedWings, Uzbekistan Airways. Przewoźnicy oferują w pełni komercyjne i regularne połączenia lotnicze do Abu Zabi, Dubaju, Tbilisi, Soczi i Taszkentu.

Czy zawieszenie rejsów ma sens?

Sytuacja w Izraelu, zwłaszcza w terenach graniczących ze strefą Gazy, jest napięta, lecz od 7 października to armia izraelska przeprowadza nieustająca ataki na palestyńską eksklawę. I tu pozwolę sobie na osobiste uwagi.

Często latałem do Izraela i niestety doświadczyłem ataków rakietowych na Tel Awiw - ostatni raz w maju tego roku, kiedy zaatakował palestyński Islamski Dżihad. Wysłane na Tel Awiw zostały przechwycone, a loty do i z portu im. Ben Guriona były normalnie realizowane, mimo tego że kilkukrotnie w trakcie dnia trzeba było udawać się do schronów. Izraelczycy, w odróżnieniu od turystów, wówczas w ogóle się nie bali, a od kelnera w jednej z restauracji przy promenadzie usłyszałem, że „te rakiety są jak ze sklepu z zabawkami, nic nie zrobią”.

Mam więc obecnie dwa zupełnie różne podejścia. Przewoźnicy z Izraela działają tak jak przy poprzednich atakach i nie przerywają operacji. Od strony finansowej tracą na tym linie które zdecydowały się na odwołanie lotów oraz pasażerowie, którzy teraz muszą wybrać El Al, Arkię lub Israir i zapłacić kilkaset złotych więcej niż normalnych warunkach. Loty z Warszawy są teraz dostępne w cenach ok. 2 tys. złotych, przy regularnych stawkach na poziomie ok. 500 złotych. Nawet władze Ryanaira wspominały ostatnio, że operatorzy portu Ben Guriona zachęcają irlandzkie linie do powrotu do Izraela i zaoferowania choć lotów na „strategicznych” trasach, m.in. do Budapesztu, Londynu czy Wiednia.

Dla wielu przewoźników ograniczenie lotów do Izraela to jednak nie tylko działania chroniące pasażerów i samoloty, ale także kwestia polityczna. Czy waszym zdaniem obecne ograniczenia powinny być dłużej utrzymywane?