Embraer dostarczył 1600. samolot rolniczy Ipanema

Wszystko się zaczęło pod koniec lat 60. ubiegłego wieku kiedy Ministerstwo Rolnictwa Brazylii musiało zmodernizować techniki rolnicze w kraju i zwalczać szkodniki. Pomimo postępów w tej dziedzinie, na rynku krajowym nie było wielu opcji dla samolotów specjalizujących się w opryskach.

W 1969 r. Ministerstwo Rolnictwa skontaktowało się z Departamentem Lotnictwa (CTA), zainteresowanym opracowaniem samolotu rolniczego, który zastąpiłby modele importowane ze Stanów Zjednoczonych. W tamtym okresie samolot SP-18 "Onça" został już zaprojektowany i wyprodukowany w Brazylii przez Instytut Badań Technologicznych, ale jego specyfikacje nie spełniały ówczesnych potrzeb rolniczych.

Dlatego CTA dalej negocjowało z Ministerstwem Rolnictwa, które zgodziło się sfinansować rozwój nowego samolotu i rozpoczęto badania. Już w wersji roboczej koncepcja została nazwana Ipanema, na cześć historycznej farmy Ipanema, położonej między Iperó i Sorocaba, wówczas szkoły i ośrodka badań lotnictwa rolniczego, utrzymywanego przez Ministerstwo Rolnictwa.

Wzrost sprzedaży

Embraer poinformował, że w samym 2023 r. dostarczył aż 65 samolotów Ipanema co stanowi 18 proc. wzrost w porównaniu z rokiem ubiegłym. Od czasu wprowadzenia nowej wersji modelu EMB-203 w 2020 r. firma odnotowuje ciągły wzrost sprzedaży i planuje zwiększyć produkcję w tym rok aż do 70 samolotów.

- Agrobiznes ma znaczący pozytywny wpływ na produkt krajowy brutto Brazylii i jesteśmy bardzo zadowoleni, widząc, jak Ipanema przyczyniła się do wysokiej produktywności, wydajności i zrównoważonego rozwoju tego sektora - mówi Sany Onofre, kierownik programu Ipanema firmy Embraer.

Jako lider na brazylijskim rynku zastosowań lotniczych, Ipanema wprowadza innowacje i ulepszenia, które zwiększają wytrzymałość przy niskich kosztach operacyjnych i emisji dwutlenku węgla. Ipanema jest jedynym samolotem rolniczym certyfikowanym i produkowanym seryjnie do latania na etanolu, odnawialnym źródle energii, które zapewnia zwiększoną moc silnika samolotu.

Historia embraera EMB 200 Ipanema

Embraer EMB 200/203 Ipanema to brazylijski samolot rolniczy wykorzystywany do oprysków z powietrza, w szczególności do opylania upraw. Jest produkowany przez Indústria Aeronáutica Neiva, spółkę zależną Embraer z siedzibą w Botucatu w Brazylii. Najnowsza wersja tego samolotu jest pierwszym stałopłatem napędzanym etanolem, co daje jej przewagę ekonomiczną nad wersją benzynową. Samolot ten jest szeroko stosowany w Brazylii, gdzie jego udział w rynku wynosi około 80 proc. Oprócz samych samolotów, sprzedawane są również zestawy do konwersji na alkohol Ipanem napędzanych benzyną.

Pierwsza wersja samolotu, EMB-200, wykonała swój pierwszy lot 30 lipca 1970 roku i została certyfikowana 14 grudnia 1971 roku. Samolot był wyposażony w silnik tłokowy o mocy 260 KM (190 kW), a produkcja seryjna rozpoczęła się w 1972 roku przez firmę Embraer. We wrześniu 1974 r. wprowadzono model EMB-201, zawierający wiele ulepszeń, takich jak silnik o mocy 300 KM (220 kW), nowe śmigło, nowe skrzydła i zwiększoną pojemność.

W 1982 r. produkcja Ipanemy została przeniesiona do Indústria Aeronáutica Neiva, niedawno przejętej przez Embraera. W 1992 r. wypuszczono nowy model o nazwie EMB-202 lub Ipanemão (duża Ipanema). Nowy samolot miał ulepszoną aerodynamikę, o 40 proc. większą pojemność i opcjonalne, nowoczesne wyposażenie do elektrostatycznego oprysku.

W kolejnych latach Neiva wprowadziła znaczące ulepszenia w samolocie, takie jak dodanie wingletów do końcówek skrzydeł, dodanie systemu klimatyzacji do kabiny, obniżenie pozycji skrzydeł, zmniejszenie oporu i zmniejszenie masy układu wydechowego.

Ponieważ etanol jest powszechnie dostępny w Brazylii, kosztując tylko około 25-30 proc. ceny benzyny lotniczej, wielu brazylijskich rolników próbowało napędzać benzynowe Ipanemy alkoholem, z różnym skutkiem. Rezultatem tego było opracowanie Ipanemy napędzanej alkoholem, która została certyfikowana przez brazylijskie Generalne Dowództwo Technologii Lotniczych i Kosmicznych (CTA) 19 października 2004 r. Zasilany alkoholem silnik Ipanemy charakteryzuje się również o 20 proc. niższymi kosztami konserwacji i eksploatacji.

W 2015 roku Ipanema z ulepszonymi wingletami została zaprezentowana na wystawie rolniczej Agrishow. Nowe winglety, zaprojektowane przez wydział inżynierii lotniczej Uniwersytetu São Paulo w São Carlos School of Engineering, zwiększyły osiągi samolotu o 20 proc.

Warianty Ipanemy

Przez ponad 50 lat produkcji powstało łącznie osiem wersji rolniczej Ipanemy.

• EMB-200 (certyfikowana w grudniu 1971) z silnikiem Lycoming o mocy 260 KM, śmigłem Mc Cauley i udźwigiem 550 kg,
• EMB-200A (certyfikowana w grudniu 1973) podobny do EMB-200 ze śmigłem Hartzell i ulepszonym silnikiem,
• EMB-201 (certyfikowana we wrześniu 1974) z silnikiem Lycoming IO-540-K1D5 o mocy 300 KM (220 kW) i udźwigu 800 kg (1,800 funtów) oraz ulepszoną aerodynamiką. 200 zbudowanych,
• EMB-201A (certyfikowana w kwietniu 1977) podobna do EMB-201, ale z nowym profilem skrzydła i końcówkami skrzydeł oraz poprawionym kokpitem,
• EMB-201R jednomiejscowy holownik szybowców dla Brazylijskich Sił Powietrznych. Trzy egzemplarze zostały zbudowane dla klubu szybowcowego Akademii Sił Powietrznych. Oznaczenie brazylijskich sił powietrznych U-19,
• EMB-202 (certyfikowana w maju 1991) z silnikiem Lycoming o mocy 300 KM, śmigłem Hartzell i udźwigiem 950 kg,
• EMB-202A (certyfikowana w październiku 2004 r.) z silnikiem Lycoming o mocy 320 KM, wykorzystującym paliwo etanolowe i śmigłem o lepszych osiągach, niższych kosztach utrzymania i niższych kosztach operacyjnych,
• EMB-203 (certyfikowana w listopadzie 2015) z silnikiem Lycoming o mocy 320 KM, certyfikowany w 2015 r., ma rozpiętość skrzydeł 13,3 m i przeprojektowane winglety, zwiększające kontrolę i poprawiające wydajność opryskiwania.