IATA: Do końca 2022 r. lotnictwo straci 201 mld dolarów

Pandemia COVID-19 i restrykcje wprowadzone w celu powstrzymania jej rozprzestrzeniania się tylko w bieżącym roku – według szacunków – mają spowodować straty netto w wysokości 51,8 mld dolarów. Oznacza to kwotę niższą od strat poniesionych w roku 2020 (137,7 mld dol.), ale wyższą od spodziewanej jeszcze w kwietniu 47,7 mld dol.). W roku 2022 – jak przewidują eksperci IATA – światowe lotnictwo ma stracić jeszcze 11,6 mld dol.

Wypełnienie znów jak w latach 90.

Również pozostałe dane – choć świadczą o stopniowej poprawie sytuacji – nie mogą napełniać przesadnym optymizmem. Popyt na podróże lotnicze w bieżącym roku ma wynieść zaledwie 40% poziomu z roku 2019. W 2022 r. wynik ma być lepszy o ponad 20 punktów procentowych (61%). Spodziewana globalna liczba pasażerów to 2,3 mld w tym roku i 3,4 mld w przyszłym (dla porównania – w ostatnim pełnym roku przed pandemią z samolotów skorzystało 4,5 mld osób). Według prognoz rynek lotów krajowych – które w przyszłym roku mają osiągnąć 93% wyników sprzed kryzysu – będzie odbudowywał się szybciej, niż międzynarodowych (44% wartości z 2019 r.), na który większy wpływ mają wprowadzane w poszczególnych państwach i różniące się zakresem oraz charakterem ograniczenia.

Szybciej od popytu ma rosnąć podaż. W bieżącym roku, jak szacują twórcy raportu, osiągnie ona 50% wartości z roku 2019. W efekcie średnie napełnienie samolotu będzie wynosiło 67,1%. Po raz ostatni – nie licząc okresu pandemii – wskaźnik ten osiągnął tak niską wartość w roku 1994. W przyszłym roku ma być nieco lepiej (podaż – 67%, wypełnienie – 75,1%, poziom nienotowany od 2005 r.). W 2019 r. miejsca w samolotach były zajęte przeciętnie w 82,6%.

Odmienne tendencje – według autorów raportu – będzie można zaobserwować w ruchu cargo. W roku 2021 przewozy mają być o 7,9% wyższe od tych z 2019 r. W 2022 r. lotnictwo ma już przewieźć o 13,2% więcej towarów, niż o 3 lata wcześniej.

Im więcej zaszczepionych, tym mniej restrykcji

Eksperci organizacji podkreślają, że znaczenie kryzysu pandemicznego dla lotnictwa przekracza wszelkie wcześniejsze doświadczenia. – Aby przetrwać, przewoźnicy musieli dokonać drastycznych cięć kosztów [w 2021 r. o 34% w stosunku do 2019 r. – przyp. RC] i przystosować się do okoliczności, wykorzystując wszelkie sposobności, które się nadarzały – mówi dyrektor generalny IATA Willie Walsh. – Najgłębszy punkt kryzysu jest za nami. Choć poważne wyzwania pozostają, widać już drogę do wyjścia. Branża lotnicza po raz kolejny wykazała swoją odporność – dodaje.

IATA postuluje, by osoby zaszczepione przeciw COVID-19 zostały zwolnione ze wszelkich ograniczeń w podróżowaniu. Walsh wzywa poszczególne rządy do koordynacji działań w tym kierunku, dodając, że otwarcie możliwości podróży międzynarodowych pod warunkiem szczepienia może przyczynić się do zwiększenia wyszczepialności, a tym samym – budowy odporności stadnej i powstrzymania kolejnych fal pandemii. – Władze państwowe muszą współpracować ze sobą i zrobić wszystko, co w ich mocy, by zapewnić dostęp do szczepionek każdemu chętnemu – podkreśla.

Zadłużenie rośnie, a paliwo znów drożeje

Dyrektor generalny IATA przypomina, że lotnictwo zapewnia na całym świecie 11,3 mln miejsc pracy, a ściśle powiązana z nim branża turystyczna powiększa produkt krajowy brutto poszczególnych krajów łącznie o 3,5 biliona dolarów. – Mimo odporności branży i jej zasobów skala kryzysu wymaga rozwiązań, które mogą zapewnić tylko rządy – podkreśla Walsh. Bez wsparcia finansowego ze środków publicznych – krajowych lub międzynarodowych – wielu przewoźników musiałoby ogłosić upadłość. Duża część pomocy (łącznie ok. 110 mld dol.) została jednak udzielona w formie instrumentów zwrotnych. W połączeniu z kredytami zaciąganymi na rynku komercyjnym powoduje to silne zadłużenie światowego lotnictwa. – Nie oczekujemy jałmużny, lecz wsparcia płacowego, które może być niezbędne dla niektórych linii, dopóki nie zostaną zniesione restrykcje w podróżach międzynarodowych. W 2022 r. nadal będzie też potrzeba ułatwień regulacyjnych, choćby związanych z tzw. zamrożeniem slotów – twierdzi.

Przychody w 2021 r. mają wzrosnąć wobec 2020 r. o 26,7% (do 472 mld dol., wartość zbliżona do tej z 2009 r.), a w 2022 r. – o kolejne 39,3% (do 658 mld dol., podobnie jak w roku 2011). Rekordową wartość osiągną – jeśli sprawdzą się prognozy IATA – przychody z ruchu cargo (oczekiwany poziom to 175 mld dol.). W 2022 r. ma jednak nastąpić nieznaczna obniżka – do 169 mld dol. (spadek o 8%). Na rok 2022 eksperci przewidują ponowny wzrost kosztów działalności linii – będą one o zaledwie 15% niższe, niż w roku 2019. W dużym stopniu przyczyni się do tego drożejące paliwo, które już dziś kosztuje niewiele mniej, niż przed pandemią (2021 r. – 74,7 dol. za baryłkę, 2019 r. – 77 dol.), a w przyszłym roku przewyższy tę wartość (77,8 dol.).