Izrael chce przewozić muzułmańskich Izraelczyków do Mekki

Miliony muzułmanów na całym świecie podróżują co roku do Mekki, położonej w Arabii Saudyjskiej, na hadżdż, pielgrzymkę, która jest kontynuacją działań proroka Mahometa 1377 lat temu. Hadżdż odbywa się w 12. miesiącu islamskiego kalendarza księżycowego, zwanym Dhul-Hijjah, między ósmym a 13. dniem miesiąca. Uczestnictwo w tej pielgrzymce przynajmniej raz w życiu jest obowiązkiem wszystkich pełnosprawnych muzułmanów posiadających wystarczające środki finansowe. Od dwóch do trzech milionów ludzi uczestniczy w corocznym sześciodniowym rytuale.

Zgłoszenie formalnej prośby następuje po uzyskaniu zasadniczej zgody ze strony Arabii Saudyjskiej, na pierwsze w historii bezpośrednie loty pielgrzymkowe, przez byłego premiera Izraela, Yaira Lapida, podczas rozmów przeprowadzonych w zeszłym roku. Formalna prośba jest następstwem zgody Arabii Saudyjskiej na lobbowane przez Stany Zjednoczone nawiązywanie przez Izrael więzi z innymi państwami z Zatoki Perskiej, w tym Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Bahrajnem. Królestwo Arabii Saudyjskiej jak dotąd wstrzymywało się z „oficjalnie” z pójściem w ślady swoich sojuszników.

Jak donosi agencja Reutera, podczas rozmowy z izraelskim radiem wojskowym w tym tygodniu na temat tego, czy spodziewa się wydania zgody na pielgrzymkę w przyszłym miesiącu, Eli Cohen stwierdził: – „Ta kwestia jest przedmiotem dyskusji. Nie mogę powiedzieć, czy są jakieś postępy. Ale dzięki temu jestem optymistą, że możemy przyspieszyć pokój z Arabią Saudyjską”.

Jak dotąd, strona izraelska nie otrzymała oficjalnego potwierdzenia od ministrów z Rijadu, że izraelskie linie lotnicze otrzymały wymagane prawem prawa przewozowe. Co ciekawe, administracja USA przewidziała w czerwcu zeszłego roku, że takie bezpośrednie loty czarterowe z Izraela do Arabii Saudyjskiej na pielgrzymkę będą się odbywać. Jednak wysoko postawiony amerykański urzędnik przekazał agencji Reutera, że pozostaje „niejasne”, czy loty rzeczywiście się odbędą, gdyż negocjacje są wciąż na wczesnym etapie, a wiele przesłanek musi zostać spełnionych.

Uważa się, że bezpośrednie loty związane z pielgrzymką między izraelskimi miastami a Arabią Saudyjską mają kluczowe znaczenie dla umożliwienia 1,7-milionowej muzułmańskiej populacji tego kraju odbycia pielgrzymki. Liczba ta stanowi około 18 proc. całej populacji Izraela. Obecnie muzułmanie z Izraela i terytoriów palestyńskich muszą podróżować do Mekki przez kraje trzecie, co wiąże się z dodatkowymi wydatkami i wydłużonym czasem na podróż tam i z powrotem.

W 2020 r. Arabia Saudyjska zezwoliła izraelskim liniom lotniczym na wykorzystanie swojej przestrzeni powietrznej do lotów do Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Bahrajnu, krajów regionu, z którymi Jerozolima zawarła stosunki dyplomatyczne. Korytarz powietrzny ten został od tego czasu rozszerzony przez Arabię Saudyjską i sąsiedni Oman, aby objąć izraelscy przewoźnicy mogli w krótszym czasie dolatywać do azjatyckich destynacji. Obecnie Izrael i Arabia Saudyjska nie mają żadnych stosunków dyplomatycznych. Jednak, od podpisania tzw. Protokołów Abrahama w 2020 r., oba rządy poczyniły stopniowe postępy w kierunku normalizacji stosunków.

Chociaż Izrael nadal bardzo pragnie posiadania wymaganych pozwoleń na rozpoczęcie pielgrzymkowych lotów w czerwcu, w pierwszej kolejności pokonane muszą zostać „pewne” przeszkody. Arabia Saudyjska nalega, aby palestyńskie cele państwowości były priorytetem. Ponadto Królestwo Saudów nie uznaje obecnie Izraela jako niepodległego państwa. To natychmiast sprawia, że przyznawanie praw do lotów i lądowania w saudyjskich portach lotniczych przewoźnikom z siedzibą w Izraelu, takim jak EL Al, Arkia i Israir, nie jest proste.

Dodajmy do tej mieszanki dyplomatycznej, że zarówno rządy Stanów Zjednoczonych, jak i Izraela są zaniepokojone wyraźnymi posunięciami Rijadu w celu poprawy stosunków z Iranem, a także różnymi kwestiami dotyczącymi rzekomych naruszeń praw człowieka w Arabii Saudyjskiej. Wymienione kwestie powodują, że udzielenie zezwolenia na bezpośrednie loty hadżdż to o wiele bardziej złożony problem, niż mogłoby się początkowo wydawać.