Ostatnie wypadki dwóch Boeingów 737 MAX spowodowały niepewność i spekulacje na całym świecie. Jeżeli prawie nowe samoloty tego samego typu ulegną awarii w krótkich odstępach czasu tuż po starcie na porównywalnej wysokości lotu, to daje wiele do myślenia. Dlatego podsumowujemy nowe informacje i program B737 MAX.
B737 – najpopularniejszy samolot na świecie
Boeing 737 jest najpopularniejszym i najlepiej sprzedającym się odrzutowcem pasażerskim na świecie. Od początku produkcji rodzina B737 może poszczycić się zamówieniami na ponad 15,2 tys. samolotów, a najlepiej sprzedającym się modelem 737 w historii jest B737-800, zamówiono ich aż 4991 sztuk. Rodzina B737 MAX przyniosła sprzedaż 5011 maszyn, w tym 2669 B737 MAX 8. Stan faktyczny danych z dnia 31 stycznia 2019 r. dostępnych na stronie Boeinga w zakładce zamówienia i dostawy (Orders & Deliveries).
Nowa rodzina 737 MAX, składająca się z czterech wersji MAX 7, MAX 8, MAX 9, MAX 10, jest napędzana przez silniki firmy CFM International o oznaczeniu LEAP-1B, które zostały zoptymalizowane pod kątem B737. Według producenta MAX jest o 14 proc. bardziej wydajny niż obecnie produkowane 737 Next-Generation i o 20 proc. wydajniejszy niż pierwsze egzemplarze 737 NG. Producent zastosował także nowy rodzaj wingletów, które są montowane w maszynach 737 MAX. Nowy 737 powiększył także przewagę zasięgu 737 Next-Generation do ponad 6,4 tys. km, co stanowi wzrost o około 1000 km w stosunku do poprzednika. Boeing zwiększył także maksymalną konfigurację kabiny pasażerskiej wersji MAX 8 ze 189 do 200 pasażerów, pierwszy taki samolot w kwietniu br. odbierze Ryanair.
Niepewność i wiele spekulacji po kolejnym wypadku 737 MAX
To dopiero początek śledztwa w sprawie
ostatniej katastrofy B737 MAX 8 linii Ethiopian, dlatego należy wstrzymać się ze spekulacjami i wnioskami na ten temat, ale przy obecnym stanie wiedzy jest kilka wspólnych elementów z
katastrofą B737 MAX linii Lion Air. Po pierwsze, obydwa samoloty są tego samego typu i były praktycznie nowe. W obu przypadkach piloci zgłaszali problemy z prędkością i prosili o zgodę na powrót na lotnisko wylotu, więc wszystko prowadzi do prawdopodobnej usterki technicznej. Wstępne oceny specjalistów sugerują na wystąpienie problemu z oprogramowaniem do sterowania lub problemem projektowym tego systemu.
Silniki 737 MAX 8 są większe niż ich poprzednika B737-800, a nowy odrzutowiec zachowuje się nieco inaczej niż rodzina Next-Generation. Obecna wersja MAX 8 ma zmodyfikowane oprogramowanie, które zarządza elektrycznymi urządzeniami sterującymi. Ta modyfikacja została dokonana za pomocą aktualizacji oprogramowania. Podczas procesu certyfikacji samolotu Boeing zauważył problem niestabilności przy niskich prędkościach i poprawił go za pomocą łatki do oprogramowania sterującego lotem. Ale jeśli problem tkwi w projekcie, aktualizacja oprogramowania nie wyeliminuje całkowicie usterki.
Wczoraj Ethiopian poinformował o tym, że znaleziono tzw. czarne skrzynki. Dlatego dane pobrane z zapisu danych lotu FDR (Flight Data Recorder) oraz zapisu rozmów w kokpicie CVR (Cockpit Voice Recorder) pozwolą na ocenę podobieństw między tymi dwoma wypadkami i najprawdopodobniej pomogą w ujawnieniu przyczyn katastrofy.
Większość przewoźników nie lata MAX-ami
Aktualizacja (12 marca, godzina 17:30). Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) wydała decyzję o zamknięciu europejskiej przestrzeni powietrznej dla Boeingów 737-8 MAX i 737-9 MAX, wchodzącą w życie o godzinie 19:00. Dodatkowo Agencja wydała dyrektywę bezpieczeństwa zawieszającą wszystkie loty komercyjne wykonywane przez państwa spoza UE na jej obszarze z wykorzystaniem samolotów tego typu.
Wczoraj (11 marca) linie Ethiopian Airlines zdecydowały o czasowym uziemieniu wszystkich MAX-ów w swojej flocie. Zareagowała również Administracja Lotnictwa Cywilnego Chin (CAAC), decydując się na wstrzymanie połączeń wszystkich MAX-ów chińskich linii lotniczych. Chiny dodały, że decyzja ta może zostać odwołana dopiero po wyjaśnieniu przyczyn wypadku MAX-ów. Taką samą decyzję podjęły władze Indonezji, a dziś (12 marca) dołączyła do nich Australia oraz Singapur, a także kilku przewoźników.
LOT wczoraj poinformował, że nie ma zamiaru uziemiać swoich maszyn. Natomiast Enter Air w tym tygodniu nie planuje żadnych rejsów na B737 MAX. – W tym tygodniu nie mamy żadnych rejsów na tym samolocie, dlatego postanowiliśmy, że zostaną na razie na ziemi. Jesteśmy cały czas w kontakcie z Boeingiem. 737 MAX to bardzo dobry produkt i jak każdy wprowadzany samolot ma swoje problemy, które w ciągu kilku miesięcy powinny całkowicie zniknąć – powiedział nam Grzegorz Polaniecki, szef Entera.
Urząd Lotnictwa Cywilnego na Twitterze informuje, że jest w stałym kontakcie z polskimi operatorami samolotu 737 MAX, czyli PLL LOT i Enter Air. Na podstawie posiadanych informacji, nie ma przesłanek do zawieszenia przez ULC operacji tymi maszynami.
EASA opublikowała na razie tylko komunikat prasowy. – EASA myślami jest z rodzinami i przyjaciółmi ofiar katastrofy Ethiopian Airlines o numerze ET302. Agencja ściśle monitoruje dochodzenie i jest w kontakcie zarówno z Amerykańską Administracją Lotnictwa (FAA), jak i również z Boeingiem, producentem. Jeżeli pojawią się kolejne informacje lub zalecenia, to natychmiast je opublikujemy na naszej stronie internetowej – głosi komunikat Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA).
Federalna Administracja Lotnicza (FAA) wydała powiadomienie dla międzynarodowej społeczności dot. ciągłej zdatność do lotu dla użytkowników B737 MAX 8 i 9 (Continued Airworthiness Notification), w którym przypomina o zaleceniach po katastrofie B737 Lion Air m.in. kontroli instrukcji samolotu czy szkoleń załóg. FAA informuje także o zakończeniu przygotowania ulepszeń systemu kontroli lotu boeinga 737 MAX, które zapewniają mniejsze uzależnienie od procedur związanych z wymaganymi pozycjami, a które muszą zostać zapamiętane przez pilota. Amerykański organ przewiduje wprowadzenie zmian w projekcie maszyny i wydania dyrektywy lotniczej nie później niż w kwietniu 2019 roku.
Powiadomienie jest dostępne na stronie FAA.
Poniżej lista 28 linii (z 59 latających B737 MAX) i 157 z 350 dostarczonych maszyn (44,8 proc. światowej floty) uziemionych B737 MAX przez przewoźników lub urzędy nadzorujące lotnictwo w danym kraju (CAA). Stan na 12 marca godzina 14:00.
- 9 Air (3)
- Aerolineas Argentinas (5)
- Aeromexico (6)
- Air Changan (1)
- Air China (16)
- Cayman Airways (2)
- China Eastern Airlines (3)
- China Southern Airlines (24)
- Comair (1)
- EastarJet (2)
- Enter Air (2)
- Ethiopian Airlines (4)
- Fuzhou Airlines (2)
- Garuda Indonesia (1)
- Gol Transportes Aereos (7)
- Hainan Airlines (11)
- Jet Airways (8)
- Kunming Airlines (2)
- Lion Air (10)
- Lucky Air (3)
- MIAT Mongolian Airlines (1)
- Okay Airways (2)
- Royal Air Maroc (2)
- Shandong Airlines (7)
- Shanghai Airlines (11)
- Shenzhen Airlines (5)
- Silk Air (6)
- Xiamen Air (10)
Zmiany konstrukcyjne w 737 MAX
B737 MAX to przeprojektowany B737 NG, dlatego na koniec przyjrzyjmy się najważniejszym zmianom w B737 MAX w porównaniu do B737-800.
- Usprawnienia właściwości aerodynamicznych tylnej części samolotu: stożek ogonowy został wydłużony, a sekcja znajdująca się powyżej podnośnika pogrubiona dla poprawy równomiernego przepływu powietrza. Wyeliminowało to potrzebę zamieszczania generatorów wirów powietrznych na ogonie, co oznacza mniejszy opór i lepsze osiągi.
- Silniki: nowe jednostki napędowe CFM International LEAP-1B zostały zintegrowane ze skrzydłami w podobny sposób jak w przypadku modelu 787 Dreamliner. Nowy pylon i rozpórka oraz 20cm (8 cali) wydłużenie przedniej części podwozia zapewnią utrzymanie podobnego, jak w obecnym modelu 737, prześwitu pod podwoziem samolotu. Konstrukcja klapy przedniej części podwozia została odpowiednio dopasowana do powyższych zmian. W zmodyfikowanej gondoli silników pojawiły się charakterystyczne nacięcia podobne do tych, które zostały zastosowane w B787 i 747-8I w celu zmniejszenia hałasu.
- Sterowanie i ulepszenia systemowe: zastąpiono mechaniczny system sterowania spojlerami systemem fly-by-wire co zapewni zmniejszenie ciężaru samolotu. W modelu MAX znajdzie się również elektroniczny system sprężonego powietrza (bleed air system), pozwalający na optymalizację ciśnienia w kabinie oraz systemów przeciw zamarzaniu, co zapewnia lepsze spalanie paliwa.
- Pozostałe zmiany konstrukcyjne samolotu to wzmocnienie mechanizmu głównego podwozia, skrzydeł oraz kadłuba, aby utrzymać większy ciężar w związku z zastosowaniem nowych silników. Prace nad optymalizacją konstrukcji i pokładu samolotu trwały do końca 2013 r. W międzyczasie Boeing kontynuował badania m.in. aerodynamiki oraz silników.
- W kokpicie 737 MAX znajdują się cztery duże wyświetlacze, przez które została zachowana spójność ze szkoleniem całej rodziny 737NG i MAX, a także 787 i 777X.