Logistyka w Polsce – najnowszy raport opublikowany

Raport to praca zbiorowa pod redakcją Ireneusza Fechnera i Grzegorza Szyszki. Powstał w efekcie prowadzonego przez wiele lat przez ILiM monitoringu logistyki w Polsce. Dane z lat 2014 – 2015 są tu zestawiane z danymi z lat 2012- 2013.

Ogólne obserwacje

Pozycja polskiej logistyki w rankingu Banku Światowego z 2014 roku nie uległa zmianie w stosunku do roku 2013. Wśród 160 państw ocenianych w LPI (Logistic Perfomance Index) Polska plasuje się na 31 miejscu, pomiędzy Turcją i Czechami. LPI obliczany jest na podstawie sześciu kryteriów: efektywności kontroli granicznej, jakość infrastruktury, łatwość organizowania przesyłek, kompetencje i jakość usług logistycznych, możliwość identyfikacji i śledzenia przesyłek oraz terminowość dostaw. Ocena dokonywana jest przez firmy z ośmiu krajów najbliżej współpracujących z danym państwem.

Polska uzyskała w tej ocenie 3,49 pkt, w skali od 1 do 5. W stosunku do poprzedniej oceny największą poprawę odnotowano w kwestii śledzenia przesyłek i terminowości dostaw, a spadek w obszarze cła i infrastruktury.

Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji „transport i gospodarka magazynowa” w ocenie GUS uległ poprawie na przestrzeni ostatnich dwóch lat. Zmniejszyło się natomiast tempo modernizacji infrastruktury drogowej, co spowodowało spadek przyrostu oddanych odcinków nowych oraz wyremontowanych dróg krajowych w stosunku do lat 2012 – 2013. W logistyce wewnętrznej przedsiębiorstw minione dwa lata upłynęły na elektronizacji i porządkowaniu procesów logistycznych. Przedsiębiorstwa koncentrowały się także na poprawie wskaźników logistycznych. Udało się obniżyć wskaźnik pokrycia zapasów do poziomu 27-28 dni, jednak to, przy niekorzystnym wskaźniku zapasów nierotujących, oszacowanym na 18%, wskazuje na możliwość dalszej redukcji. Zanotowano poprawę wskaźników opisujących jakość obsługi klienta.

Transport i spedycja

Udział transportu samochodowego, według analiz, systematycznie rośnie, natomiast udział transportu kolejowego maleje. Względny udział kolei w rynku, mierzony wolumenem przetransportowanej masy, w 2014 roku spadł do poziomu 12,4%, zaś względny udział transportu kolejowego według miernika pracy przewozowej obniżył się do 14.3%. Uwarunkowania związane ze słabymi parametrami technicznymi infrastruktury kolejowej, niskimi prędkościami handlowymi, zamkniętymi torami i trudnościami wynikającymi z prac remontowych, ograniczają możliwości konkurencyjne przewoźników kolejowych.

Jakość infrastruktury przekłada się na prędkość przewozową pociągów towarowych, która obecnie jest dużo niższa niż w większości krajów europejskich. Aby poprawić tą sytuację, prowadzone są prace modernizacyjne, które pozwolą na podniesienie dopuszczalnych prędkości maksymalnych pociągów. W modernizację torowisk w roku 2014 zainwestowano 7,1 mld zł, zmodernizowano ponad 1300 km torów. W 2015 r. zmodernizowane ma być kolejne 850 km torów.
W okresie dwóch ostatnich lat 6-krotnie wzrosła liczba przedsiębiorstw wykorzystujących transport samochodowy oraz 9–krotnie liczba wykorzystywanych pojazdów. Autorzy raportu uważają, że pozytywnym zjawiskiem w transporcie międzynarodowym jest wymiana taborów przez przewoźników na pojazdy o większej DMC. Obecnie największy udział mają pojazdy o masie 20 t i więcej – prawie 64%.

Polski transport morski ma się nie najgorzej. Według analiz, rok 2014 był dla polskich portów bardzo korzystny, terminale notowały rekordowe przeładunki. W 2015 nastąpiło załamanie rynku, szczególnie jeśli chodzi o podaż na kontenery. Najgorsze wyniki odnotowali przewoźnicy kontenerów. Jeśli chodzi o armatorów zbiorników do przewozu ropy naftowej, ich notowania były wysokie. Armatorzy masowców walczą o rynek, działając w warunkach silnej recesji i spadków indeksów frachtowych. Przewiduje się, że sytuacja ta będzie trwała jeszcze w latach 2016 i 2017. Sytuacja ta ma swoje odzwierciedlenie na rynku kupna i sprzedaży statków. O prawie 64% wzrósł popyt na nowe tankowce, zaś zamówienia na nowe masowce spadły aż o 70%. Na rynku kontenerowców zaczęto na dużą skalę wprowadzać duże jednostki. W 2015 roku podpisano kontrakty na budowę 60 wielkopojemnościowych jednostek. Stanowi to 24% wszystkich podpisanych kontraktów.

Rynek transportu lotniczego, według danych, wykazuje potencjał rozwojowy. Szacuje się, że lotniczy transport cargo będzie rozwijał się w tempie 5% rocznie w perspektywie najbliższych 20 lat. Polskie porty lotnicze wymagają licznych inwestycji w infrastrukturę portową oraz infrastrukturę zabezpieczającą przewozy towarowe, by być w stanie podołać rosnącemu zapotrzebowaniu na lotnicze usługi transportowe.


Trendy w branży TSL

W obszarze polskiej logistyki rosnący wpływ ma rozwijający się w rocznym tempie 15% handel internetowy. Polska jest jednym z najszybciej rozwijających się rynków e – comerce w Europie. W związku z tym, do najbardziej aktualnych wyzwań polskiej logistyki autorzy raportu zaliczają rozwój sprzedaży wielokanałowej, związanej właśnie z rosnącym znaczeniem tej branży. Rozwijający się rynek e – comerce wzmacnia znaczenie firm logistycznych, szczególnie kurierskich, również zwiększa zapotrzebowanie na komercyjne powierzchnie magazynowe i automatyczne punkty odbioru przesyłek. Prężnie rozwija się także rynek aplikacji i oprogramowań dla e – sklepów i systemów zarządzania magazynami.

Edukacja Logistyczna

Lata 2014 – 2015 były okresem stabilizacji w kształceniu logistycznym w szkołach wyższych. Natomiast w szkołach ponadgimnazjalnych i policealnych odnotowano istotne zmiany. Wprowadzone zostały nowe kursy zawodowe: technik transportu drogowego i technik transportu kolejowego, ponad sto szkół wprowadziło do swojej oferty edukacyjnej kursy zawodowe pozwalające uzyskać tytuł technika eksploatacji portów i terminali. Wzrosło znaczenie e – edukacji w kształceniu logistycznym. Certyfikacje logistyczne zyskują na znaczeniu. Efektem tego procesu jest zapotrzebowanie na specjalistycznie wykwalifikowanych pracowników, których obecnie jest zbyt mało. Wszystko jednak wskazuje na to, że rozrastająca się sieć szkół oferujących edukację logistyczną zapewni miejsca dla większej liczby zainteresowanych formalnym wykształceniem w branży i wypełni ten brak.