Miliony euro na uprawnienia do emisji. Duży wzrost cen lotów z Polski?

Popyt na podróże lotnicze wciąż rośnie, choć bilety lotnicze są kilkukrotnie droższe niż przed pandemią. Piękny sen zarówno linii lotniczych, jak i lotnisk trwa, a bardzo dobre wyniki finansowe są tego potwierdzeniem, lecz jest duża szansa, że unijną branżę lotniczą czeka załamanie, gdyż wdrażanie zapisów „Zielonego Ładu” dla lotnictwa jest nieuchronne.

Szkodliwy „Zielony Ład”?

Wyniki do Parlamentu Europejskiego, w wyniku których Ursula von der Leyen została wybrana na przewodniczącą Komisji Europejskiej drugiej kadencji oznaczają, że Unia Europejska nie wyhamuje wdrażania celów, które mają przyczynić się do osiągnięcia zeroemisyjności w 2050 roku. Słowa Niemki, przed kluczowym głosowaniem, że do 2040 roku poziom emisji zostanie obniżony o 90 proc. tylko tezę potwierdzają.

W opinii publicznej przyjęło się twierdzenie, że branża lotnicza to truciciel, który odpowiada za znaczną część emisji dwutlenku węgla. Prawda jest jednak inna – lotnictwo odpowiada za niecałe trzy proc. światowego poziomu emisji CO2. Z dekarbonizacją muszą zmierzyć się branżowe podmioty z całego świata, lecz to unijni przedstawiciele będą najbardziej dotknięci, gdyż zapisy „Zielonego Ładu” skazują m.in. linie lotnicze zarejestrowane w państwach-członkach Unii Europejskiej na ponoszenie wydatków idących w miliardy euro.

Rok 2024 jest przedostatnim, w którym unijni przewoźnicy lotniczy otrzymują darmowe uprawnienia do emisji dwutlenku węgla. Parlament Europejski zdecydował w czerwcu 2022 roku, że nieodpłatne uprawnienia muszą zniknąć już w 2026 roku. Decyzja europarlamentarzystów podjęta była wbrew woli Komisji Europejskiej, która postulowała stopniową likwidację bezpłatnych uprawnień przyznawanych operatorom statków powietrznych w latach 2024-2026, podczas gdy parlamentarna Komisja Ochrony Środowiska proponowała wówczas, aby uprawnienia zostały zlikwidowane do 2026 roku.

Mniej bezpłatnych uprawnień

W Polsce za alokację, jeszcze darmowych, uprawnień do emisji odpowiada Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Z uzyskanych przez Rynek Lotniczy danych wynika, że w br. najwięcej uprawnień (188 661) otrzymały Polskie Linie Lotnicze LOT. 78 732 uprawnień przyznano Enter Airowi, podczas gdy Ryanair Sun otrzymał 29 821 uprawnień. 14 878 praw do emisji przypadło polskiej spółce-córce czeskich linii lotniczych Smartwings. AMC Aviation – prywatny przewoźnik specjalizujący się w przewozach samolotami biznesowymi – otrzymał 3 912 uprawnień, a SpiritAir 3 039. O uprawnienia do emisji w Polsce nie wnioskują Ryanair i Wizz Air, które odpowiadają za przewóz większości pasażerów w nadwiślańskim kraju.

Zgodnie z zapisami „Zielonego Ładu” w przyszłym roku liczba przyznawanych emisji zmaleje, co oznacza, że za pozostały ślad węglowy, który został przez samoloty ww. linii lotniczych wyemitowany, przewoźnicy będą musieli dodatkowo zapłacić. Ministerstwo alokowało LOT-owi 119 906 uprawnień, o 68 755 mniej niż w br. Czarterowe linie lotnicze Enter Air otrzymały 49 956 praw, podczas gdy Ryanair Sun 18 922 uprawnień. Liczba uprawnień do emisji w 2025 roku Smartwings Poland, AMC Aviaiton i SpiritAir, wynosi odpowiednio 9 440, 2 482 i 1 928.

Mniejsza liczba uprawnień do emisji CO2 oznacza ponoszenie przez przewoźników lotniczych, wyższych kosztów stałych, choć – jak wskazuje resort – „przydział bezpłatnych uprawnień dla operatorów statków powietrznych w 2025 r. nie jest powiązany z poniesieniem przez operatorów kosztów”. Podstawą określenia liczby przydzielonych uprawnień do emisji były dane historyczne dotyczące wielkości emisji.

„Bruksela zabija lotnictwo”

Wzrost kosztów stałych przerzucony zostanie na pasażerów i to oni będą bezpośrednio dotknięci decyzją europolityków, co potwierdził w rozmowie z Rynkiem Lotniczym Grzegorz Polaniecki, dyrektor generalny Enter Air, który podkreślił, że „Bruksela zabija lotnictwo”. Dla unijnych, w tym polskich, linii lotniczych prawdziwym wyzwaniem będzie rok 2026, gdyż począwszy od 1 stycznia 2026 r. podstawowym kanałem dystrybucji uprawnień do emisji dla operatorów powietrznych będzie aukcyjny system sprzedaży. Operatorzy będą mogli ubiegać się o przyznanie uprawnień do emisji w zamian za stosowanie zrównoważonych paliw lotniczych lub innych paliw lotniczych, które nie pochodzą z paliw kopalnych.

Każdy wyemitowany przez przewoźników kilogram CO2 będzie musiał zostać finansowo zrekompensowany. Zakładając, że w 2026 roku linie lotnicze zakupią podobną liczbę uprawnień do emisji jak w 2025 roku (202 434), to koszt zakupu, biorąc pod uwagę prognozowaną cenę uprawnień w 2026 roku w wysokości 73,22 euro, wyniesie 15 024 651,5 euro, czyli 63 455 754,8 złotych, licząc po kursie euro do złotówki z 30 lipca. Same PLL LOT – narodowy przewoźnik za uprawnienia do emisji CO2 w 2023 roku zapłacił 299,1 mln złotych – za „dodatkowe” uprawnienia zapłacą 8 764 873 euro (37 601 305,2 złotych).

Unijne linie lotnicze czeka trudny okres. Wzrost kosztów, nawet jeśli zostanie przerzucony na pasażerów, spowoduje, że popyt na podróże lotnicze zacznie spadać, gdyż cena biletu lotniczego osiągnie poziom, który dla wielu ludzi, Polaków będzie zbyt wysoki, aby sobie pozwolić sobie na jego zakup. Linie lotnicze i lotniska odnotują spadek liczby podróżnych, spadną również ich zyski – a taki obrót spraw nie jest przez branżę pożądany.