Agencja Uzbrojenia poinformowała w środę (6 marca) o dostawie pierwszego z dwóch saabów 340 Airborne Early Warning (AEW). Wartość zamówienia na dwie maszyny wczesnego ostrzegania szacuje się na ok. 600 mln szwedzkich koron, czyli 52,5 mln euro (232 mln zł.).
Okres realizacji,
podpisanej w lipcu 2023 r., umowy ustalono na lata 2023-2025. Porozumienie dotyczy także wsparcia logistycznego i serwisowego oraz sprzętu naziemnego. Pierwszy z saabów został dostarczony do Gdyni, natomiast ogólnie samoloty te będą stacjonować w 44. Bazie Lotnictwa Morskiego w Siemirowicach. Według informacji podanych przez Agencję Uzbrojenia RP, kolejna maszyna tego typu trafi do Polski za kilka miesięcy.
Saaby AEW dla Polski
Pierwszy z dostarczonych saabów S 340 AEW&C, to maszyna o numerze seryjnym MSN 340B-409 wyprodukowana w kwietniu 1997 r., napędzana silnikami General Electric GE CT7-9B, która otrzymała polskie znaki taktyczne 3401. Samolot zanim trafił do Polski latał w latach 1997-2010 w szwedzkich siłach powietrznych jako samolot pasażersko-transportowy. Następnie maszyna została przebudowana do wersji AEW i dostarczona w 2011 r. Zjednoczonym Emiratom Arabskim (nr. taktyczny 1332) gdzie służyła przez okres 10 lat do czerwca 2021 r.
Kolejny z saabów 340 AEW&C jaki trafi do Polski, to maszyna o numerze seryjnym MSN 340B-431 wyprodukowana w marcu 1998 r., napędzana silnikami General Electric GE CT7-9B, która otrzyma polskie znaki taktyczne 3402. Samolot zanim trafił do Polski latał w latach 1998-2010 w szwedzkich siłach powietrznych jako maszyna wczesnego ostrzegania AEW. Następnie w 2010 r. został dostarczony Zjednoczonym Emiratom Arabskim (nr. taktyczny 1331) gdzie służyła przez okres 11 lat do czerwca 2021 r.
Pomimo tego, że wiele z tych samolotów ma za sobą już ponad 20-30 lat służby,
Saab zaprojektował 340-tkę tak, aby przetrwała bardzo wiele. Testy zmęczeniowe przekroczyły 200 tys. cykli lub 75 lat typowych operacji regionalnych, więc pomimo zakończenia produkcji ponad 20 lat temu, większość globalnej floty posiada dopiero połowę projektowanego okresu eksploatacji.
Para samolotów Saab 340 z radarami Erieye pozwoli na budowę krajowych kompetencji w zakresie realizacji zadań wczesnego ostrzegania i dowodzenia. Bezpieczna eksploatacja zakupionych maszyn będzie trwała około dziesięciu lat. Ten czas ma zostać wykorzystany na przygotowanie zamówienia fabrycznie nowych samolotów tej klasy. Wśród potencjalnych wyborów MON wymienia się m.in. firmy Northrop Grumman z samolotem E-2D Hawkeye oraz Saab z GlobalEye. Uzupełnieniem całego systemu mają być aerostaty, które mają zostać zakupione w Stanach Zjednoczonych.
Wyposażenie nowych samolotów
Eksperci od obronności podkreślają, że pozyskanie szwedzkich maszyn będzie prawdziwą rewolucją w zakresie zdolności rozpoznawczych Wojska Polskiego, które nigdy wcześniej nie dysponowało samolotami będącymi w istocie latającymi stacjami radiolokacyjnymi.
Sercem samolotów Saab 340 AEW&C Erieye jest ważący około 900 kg i działający w paśmie S radar PS-890 Erieye z aktywnym skanowaniem elektronicznym. Radar dopplerowski dalekiego zasięgu Erieye (SLAR) firmy Ericsson Microwave Systems działa na częstotliwościach 2-4 GHz. Urządzenie to potrafi wykrywać okręty i statki z około 320 km, samoloty (wielkości myśliwca) z około 370 km, a pociski manewrujące z około 200 km. Jednocześnie jest w stanie obserwować w przybliżeniu 1000 obiektów morskich i 500 obiektów latających. Skutecznie wykrywa również cele nisko lecące i posiada tryb obserwacji powierzchni morza oraz ziemi. Jest on zdolny do komunikacji zgodnej ze standardem NATO, jednak nie posiada stosowanego obecnie szeroko Link 16. Warto nadmienić, że PS-890 jest radarem ścianowym, czyli z anteną zamontowaną na stałe w jednej płaszczyźnie. W przypadku samolotu Saab 340 AEW&C Erieye kąt obserwacji PS-890 wynosi około 120-150° z każdej strony. Do obsługi całej maszyny potrzebna jest sześcioosobowa załoga.
Saab 340 AEW
Saab 340 to szwedzki dwusilnikowy samolot turbośmigłowy zaprojektowany i początkowo produkowany przez firmy Saab AB i Fairchild Aircraft. Model 340BF to zmodyfikowana zaś wersja Saaba 340A przeznaczona do przewozu ładunków cargo. Maksymalne obciążenie użytkowe tego samolotu wynosi 3 tony 850 kilogramów, a objętość ładunku, który może być przewożony jednorazowo, to 35,8 m3. Natomiast saab 340AEW, to maszyna wczesnego ostrzegania, nazywana od pierwszego samolotu tego typu AWACS. Samolot osiąga prędkość przelotową około 500 km/h i może latać około 5-6 godzin. Jego pułap operacyjny to 25 tys. stóp. W Szwecji maszyny z radarem wczesnego ostrzegania otrzymały oznaczenie S100B Argus.
Warto zaznaczyć, że prace nad powietrznym systemem wczesnego ostrzegania rozpoczęto w Szwecji na początku lat 80. XX wieku. Uznano, iż ta forma przenoszenia systemu zdecydowanie lepiej uzupełni luki w istniejącym naziemnym systemie obrony powietrznej kraju niż kolejne radary z rozkładanymi masztami rozmieszczone na lądzie. Program o kryptonimie FSR-890, którego celem było opracowanie i wdrożenie do produkcji działającego lotniczego systemu radarowego, rozpoczęto w 1981 roku. Opracowanie radaru powierzono firmie Ericsson Microwave Systems. Wymagano, aby przy dużych możliwościach wykrywania celów, dysponując dużym zasięgiem, system był jednocześnie na tyle lekki aby można go było zamontować na niewielkiej maszynie. Z jednej strony redukowało to koszty całego systemu, a z drugiej pozwalało na wykorzystanie przez samolot - nosiciel radaru, drogowych odcinków lotniskowych, będących ważnym elementem szwedzkiej doktryny użycia sił powietrznych.
Zapisz
się do newslettera:
