Podniebne śmieci problemem dla środowiska i dla linii lotniczych

Chyba nie ma przesady w stwierdzeniu, że tam, gdzie są ludzie, tam również produkowane są śmieci. Kabiny samolotów, przemierzających przestrzeń powietrzną w wysokości ponad 30 tys. stóp nad ziemią, nie są wyjątkiem od tej zasady. W latach 2012-2013 IATA zleciła pilotażowe badania na lotnisku Londyn Heathrow, które ujawniły, iż podczas lotu typowy pasażer generuje 1,43 kg śmieci (jest to średnia wyliczona na podstawie lotów krótko- jak i długodystansowych). Około 23 proc. odpadów to niezjedzone posiłki oraz niewypite napoje, a kolejne 17 proc. to materiały, które mogą ulec ponownemu przetworzeniu, takie jak plastikowe butelki lub gazety. W 2018 r. ilość odpadów wyprodukowanych na pokładach samolotów wyniosła około 6,1 mln ton. 

Recycling przegrywa z bezpieczeństwem sanitarnym 

Przy tak dużej ilości produkowanych odpadów, najlepszym rozwiązaniem dla środowiska byłoby poddawanie ich procesowi powtórnego przetworzenia. Niestety, w tej kwestii branża ma często niewielkie pole do działania, co wynika z faktu obowiązywania w wielu krajach bardzo wyśrubowanych przepisów sanitarnych, mających chronić ich sektor rolny, w szczególności bezpieczeństwo roślin i zwierząt. Bieżącym przykładem może być próba ochrony przed afrykańskim pomorem świń (ASF) podejmowana przez niektóre kraje na świecie, która prowadzi do całkowitego zakazu wwozu produktów nawet z domieszką wieprzowiny. Nawet bez tak drastycznych środków zaradczych, w wielu krajach wszystkie odpady, które są wwożone na pokładach samolotów, automatycznie poddawane są procesowi spalania, co powoduje, że szanse na ich powtórne przetworzenie są bliskie zeru. 

IATA opracowała wytyczne dotyczące recyclingu odpadów powstałych na pokładach samolotów obsługujących loty międzynarodowe. Celem dokumentu jest upewnienie się, że linie lotnicze z jednej strony spełniają wymogi nawet najbardziej restrykcyjnych pod względem przyjmowanych odpadów krajów, a z drugiej strony mają wystarczające pole elastyczności, by stosować dogodne dla siebie modele operacyjne i w ich ramach wdrażać najlepsze sposoby zarządzania odpadami w branży lotniczej. 

W centrum zainteresowania produkty plastikowe 

Jak do tej pory, ponad 60 krajów wprowadziło ustawodawstwo ograniczające dopuszczalność stosowania SUP, czyli jednorazowych produktów plastikowych. Liczba oraz zasięg regulacji wzrastała rownolegle ze wzrostem zainteresowania społecznego problemem. Jak szacują naukowcy, nieprawidłowa utylizacja SUP oraz wpływ tych produktów na środowisko mórz i oceanów jest jednym z kluczowych wyzwań dla naszego społeczeństwa. Według danych National Geographic, od 1950 r. wyprodukowano łącznie 8,3 mld ton plastiku. 6,3 mld ton stało się do tej pory śmieciami. Światowe Forum Ekonomiczne (WEF) szacuje, że produkcja plastiku podwoi się w ciągu przyszłych 20 lat. Jednocześnie, poziom recyclingu plastiku utrzymuje się na niskim poziomie i wynosi 30 proc. w Europie i 9 proc. w Stanach Zjednoczonych. W większości krajów rozwijających się poziom recyclingu plastiku zbliżony jest do zera. 

Choć istniejące regulacje prawne nie odnoszą się konkretnie do sektora lotniczego, fakt ich obowiązywania niesie ze sobą następstwa dla branży. Jednocześnie, dla przewoźników lotniczych zastępowanie produktów plastikowych innymi zamiennikami jest bardziej utrudnione niż dla innych przedsiębiorców. Produkty, które pojawiają się na pokładach samolotów, muszą spełnić nie tylko kryteria ekologiczne, ale także kryteria dostępności, przystępności cenowej, zapewnienia odpowiedniej higieny, zagwarantowania bezpieczeństwa sanitarnego produktów, bezpieczeństwa jako takiego, a także spełniać normy wagi i objętości na pokładzie. Oceniając potencjalny wpływ produktów na środowisko, należy wziąć pod uwagę także takie czynniki jak zwiększenie zużycia energii i wody niezbędnej do czyszczenia produktów, zanieczyszczenie wody w wyniku zmywania, jak również zwiększenie poziomu emisji CO2 w przypadku zwiększenia wagi produktów zabieranych na pokład samolotów, przypomina IATA. 

Branża łączy siły z KE 

W rozwiązaniu problemu odpadów powstałych podczas lotów IATA połączyła siły z Komisarzem Europejskim Karmenu Vellą, liniami Hi Fly oraz Fundacją Mirpuri, organizując 16 maja b.r. pierwszą w historii imprezę Sustainable Cabin Forum. Na spotkaniu opracowano oraz dzielono się najlepszymi sposobami rozwiązania problemu SUP oraz odpadków cateringowych. Te działania przynoszą nadzieję, na przyszłą poprawę sytuacji.