Polski klaster kosmiczny powstanie na Podkarpaciu

Przedstawiciele Samorządu Województwa Podkarpackiego, polskiego operatora telekomunikacyjnego Exatel, Politechniki Rzeszowskiej oraz Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu podpisali w środę list intencyjny w sprawie powołania klastra kosmicznego. Dokument ten określa ramy współpracy w zakresie budowy i utrzymania klastra kosmicznego na terenie Województwa Podkarpackiego oraz wsparcia budowy Satelitarnego Systemu Obserwacji Ziemi.

Głównym celem powołania klastra kosmicznego jest rozbudowa krajowych kompetencji w obszarze technologii kosmicznych i technik satelitarnych przy udziale sektora komercyjnego i naukowego. Według Exatela pierwszym zadaniem interesariuszy listu jest współpraca w przygotowaniu, w ramach Krajowego Planu Odbudowy, wniosku aplikacyjnego dotyczącego stworzenia Satelitarnego Systemu Obserwacji Ziemi. Będzie on tworzony przy współpracy z Ministerstwem Obrony Narodowej, które będzie jednym z beneficjentów wypracowanych technologii. Efektem projektu będzie stworzenie pierwszej polskiej konstelacji satelitów obserwacyjnych.

Obecny podczas ceremonii wiceminister Aktywów Państwowych Maciej Małecki podkreślał, że pandemia Covid pokazała, jak ważne jest zapewnienie bezpiecznej transmisji wysokiej jakości danych i stabilna, bezpieczna łączność, a "działania zmierzające do powołania klastra kosmicznego, stworzenia Satelitarnego Systemu Obserwacji Ziemi wpisują się w polską rację stanu".

– Bezpiecznej łączności, wysokiej jakości danych potrzebuje sektor publiczny, polska gospodarka, sektor bankowy, energetyczny, ale też my wszyscy, zwykli użytkownicy w naszym codziennym życiu. I potrzebuje tego bezpieczeństwo kraju, polska armia – powiedział Małecki. Dlatego – wyjaśniał – Ministerstwo Aktywów Państwowych, które nadzoruje należącą w 100 proc. do skarbu państwa spółkę Exatel, będzie wspierać budowę klastra.

Także wiceminister obrony Marcin Ociepa zapowiedział wspieranie tej inicjatywy. – Kwestia kosmosu jest kwestią o krytycznym znaczeniu dla bezpieczeństwa Sojuszu Północnoatlantyckiego, badań naukowych czy rozwoju wielu gałęzi przemysłu. To jest przyszłość, pytanie jak się w niej odnajdziemy – powiedział. Podkreślał, że kluczowe dla rozwoju polskiej polityki kosmicznej są trzy obszary: pogłębianie potencjału naukowego, wzmocnienie przemysłu i polskich przedsiębiorców, jeśli chodzi o aktywność kosmiczną, by stał się autonomiczny i odporny na przejęcia, a także wymiar wojskowy. – Do tego potrzebujemy takich inicjatyw jak ta, której dzisiaj patronujemy, by osiągnąć w tym wymiarze samowystarczalność – ocenił.

Chodzi o to, że pomimo iż ostatniej dekadzie XXI wieku światowy rynek kosmiczny rozwija się bardzo dynamicznie, to Polska – w przeciwieństwie do większości porównywalnych krajów – nadal nie ma własnej rozbudowanej i zaawansowanej konstelacji satelitów. Planowany klaster kosmiczny ma stworzyć warunki dla integracji zdolności kosmicznych polskich przedsiębiorstw, by wspólnie działać na rzecz polskich potrzeb satelitarnych.

Podpisanie listu intencyjnego to także kolejny krok w strategii ogłoszonej w 2020 roku przez Exatel. Zakłada ona silny rozwój kompetencji polskiego operatora telekomunikacyjnego w zakresie łączności satelitarnej.

Jak przypomniał wiceprezes zarządu Exatela Rafał Magryś, firma od kilku lat świadczy usługi łączności satelitarnej dla instytucji publicznych. – Widzimy duży i rosnący potencjał tego rynku. Dlatego pod koniec ubiegłego roku informowaliśmy o budowie huba satelitarnego z funkcją kontroli misji. Dzięki niemu będziemy w stanie realnie wykorzystywać potencjał tworzonych w ramach klastra kosmicznego rozwiązań. W efekcie nasze usługi będą dostępne nie tylko dla sektora komercyjnego, ale również dla administracji publicznej czy też wojska – powiedział Magryś.

Siłą polskiego klastra kosmicznego ma być wykorzystanie potencjału naukowo-badawczego polskiej nauki. Dlatego wśród podmiotów podpisujących list intencyjny znalazły się dwie jednostki naukowe – Politechnika Rzeszowska oraz Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu. Jak wskazywał marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl, budowa klastra powinna też wzmocnić potencjał wzrostu gospodarki w obszarze technologii kosmicznych i technik satelitarnych oraz rozpowszechnić korzystanie z technologii satelitarnych do wspierania systemów przyjaznych dla środowiska i klimatu. – Przypomnę, że Województwo Podkarpackie stanowi jedyny region w Polsce, który w swojej Regionalnej Strategii Innowacji wybrał jako wiodącą specjalizację Lotnictwo i Kosmonautykę. W tym obszarze region poszukuje swoich szans na rozwój i wzmocnienie naturalnych przewag konkurencyjnych – wskazał marszałek.

Według zapowiedzi inicjatorów, klaster będzie aktywnie korzystał z wiedzy europejskich organizacji takich jak: Sieci Regionów Europejskich Wykorzystujących Technologie Kosmiczne NEREUS, ESA Business Incubation Centres, EURISY, EARSC, SME4Space czy EUROSPACE.