Pomoc dla LOT. Znamy warunki

22 grudnia zatwierdzony został pakiet pomocowy dla LOT-u w wysokości 2,9 mld zł. Składa się on z pożyczki w kwocie 1,8 mld zł, która zostanie udzielona przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR) oraz podwyższenia kapitału zakładowego o 1,1 mld zł. Szerzej o samym mechanizmie pisaliśmy w tekście pt. LOT: Znamy szczegóły pomocy za 2,9 mld zł.

Początkowo LOT mówił o pomocy na poziomie 4,5 mld zł, ale jak zaznaczył cytowany przez „Puls Biznesu” Paweł Borys, taka kwota wsparcia miałaby może uzasadnienie, gdyby bardziej prawdopodobny był pesymistyczny scenariusz wyjścia z kryzysu, ale teraz mamy już szczepionkę i perspektywę powrotu do dawnych poziomów już w latach 2022-23. – LOT na nią zasługuje. Od kilku lat jest rentowny. Podobnie, jak inne linie lotnicze, został mocno poszkodowany w trakcie pandemii. Zarząd firmy dokonał w ostatnich miesiącach istotnej restrukturyzacji. Mam na myśli przede wszystkim renegocjację umów leasingowych, dzięki czemu spółka oszczędza setki milionów złotych. Wymaga jednak nadal dużego wsparcia, choć warto pamiętać, że np. Air France czy Lufthansa otrzymały pomoc rzędu kilkunastu miliardów, ale euro – wyjaśnia.

Dokapitalizowanie i pożyczka

Warto pamiętać o tym, że skala pomocy dla LOT jest stosunkowo niska, co ma też dobrą stronę. – Unikamy środków kompensacyjnych i np. cięć w i tak pociętej pandemią siatce, bo póki co pomoc kapitałowa nie przekracza 250 mln euro. Znakomita większość pomocy jest w formie pożyczki, którą LOT będzie musiał spłacić a to z jednej strony oznacza wiarę w wiarygodność i dalszy rozwój firmy, a z drugiej musi motywować do ciężkiej pracy, żeby na spłatę zarobić – mówi Adrian Furgalski, prezes zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. Nie oznacza to jednak, że zgoda organów unijnych jest bezwarunkowa.

W oficjalnym komunikacie Komisji Europejskiej podkreślono, że znaczny spadek popytu na podróże oraz obowiązujące środki ograniczające coraz bardziej pogarszają sytuację finansową linii lotniczych, co grozi niewypłacalności. Środki pomocy mają na celu poprawę sytuacji LOT-u w zakresie płynności oraz kapitału własnego, aby zagwarantować ciągłość w zakresie usług transportu lotniczego. Pożyczka zostanie udzielona przed dniem 30 czerwca 2021 r. i będzie obowiązywać przez okres maksymalnie sześciu lat. Pożyczka nie przekroczy 25% obrotów LOT-u w 2019 r. i pokryje potrzeby przedsiębiorstwa w zakresie inwestycji i kapitału obrotowego.

Warunki dokapitalizowania

Ze zdecydowanie większymi obostrzeniami wiąże się dokapitalizowanie PLL LOT, które nastąpi w formie subskrypcji nowo wyemitowanych akcji przejętych przez Polskę. To właśnie w tym zakresie pomoc nie może przekroczyć równowartości 250 mln euro.

Po pierwsze zastrzyk kapitałowy o którym mowa nie może przekroczyć „minimum niezbędnego do zapewnienia rentowności” i służyć jedynie do przywrócenia jego sytuacji kapitałowej sprzed pandemii.

Po drugie Polska zobowiązała się do przygotowania strategii wycofania w ciągu 12 miesięcy od przyznania pomocy, chyba że do tego czasu odsetek udziałów spadnie poniżej 25% kapitału własne. Co istotne jeżeli siedem lat po otrzymaniu pomocy na dokapitalizowanie odsetek udziałów należących do państwa nie spadnie poniżej 15% całkowitego kapitału własnego LOT-u, konieczne będzie przedłożenie Komisji planu restrukturyzacji przewoźnika.

Wdrożone zostały także warunki sposobu zarządzania, w ramach których do czasu całkowitego wycofania się państwa z PLL LOT i jego spółki zależne będą obowiązywały zakazy dotyczące dywidend oraz wykupu innych akcji, niż należące do państwa. Ponadto dopóki nie zostanie spłacone co najmniej 75% dokapitalizowania, będzie obowiązywało ścisłe ograniczenie wynagrodzenia kadry kierowniczej LOT-u i jego spółek zależnych, w tym zakaz wypłacania premii.

Czwartym warunkiem jest zakaz subsydiowania skrośnego i przejęć. Oznacza to, że dopóki nie zostanie spłacone 75% dokapitalizowania LOT i kontrolowane przeze niego przedmioty nie będą mogły kupić więcej niż 10% udziałów w firmach prowadzących ten sam rodzaj działalność, czyli niemożliwe będzie wykorzystanie pomocy do przejmowania innych linii.

LOT będzie musiał także publikować informacje o sposobie wykorzystania pomocy, m.in. w zakresie jej wykorzystania do transformacji ekologicznej i cyfrowej.

Pomoc konieczna, właściwa i proporcjonalna

Wykaz warunków dokapitalizowania oraz zgody na pożyczkę jest stosunkowo nieduży względem rozwiązań wdrażanych w innych krajach. Nie pojawiają się np. nakazy ograniczania liczby połączeń czy redukowania lotów krajowych na rzecz bardziej ekologicznego transportu kolejowego. KE uznała, że przy tej skali pomocy nie są one niezbędne do skutecznego zapewniania konkurencji. „Środki są konieczne, właściwe i proporcjonalne, biorąc pod uwagę konieczność zaradzenia poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa członkowskiego, zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. b) TFUE i warunkami określonymi w tymczasowych ramach pomocy państwa”.