CPK: Nowa prognoza IATA. Mniej pasażerów w 2030 r.

W 2021 r. IATA przygotowała opracowanie Prognoza ruchu lotniczego dla Polski i CPK. Dokument wyznaczał trzy scenariusze rozwoju ruchu (niski, wysoki i bazowy), a jednocześnie potwierdzał konieczność budowy nowego lotniska dla obsługi rosnącej liczby pasażerów i przeładunków cargo. Kontrowersje budziły zwłaszcza planowane wzrosty liczby pasażerów w Radomiu. W pierwszej połowie 2023 r. spółka CPK zdecydowała o aktualizacji prognozy IATA dla lotniska CPK, w ramach opracowania Scenariusza Strategicznego dla potrzeb inwestorskich.

– Monitorowanie i aktualizacja prognoz należy do dobrych praktyk inwestorskich – mówi Mikołaj Wild, prezes CPK.

Jak wyjaśnia, od 2021 r. spółka CPK aktualizuje prognozy ruchu lotniczego, uważnie obserwując zmiany w środowisku rynkowym.

– Takie działanie jest niezbędne z uwagi na zmiany sytuacji na rynku lotniczym w wyniku zdarzeń jak epidemia COVID-19, wojna na Ukrainie czy też restrykcje wynikające z regulacji środowiskowych UE. Ponadto postęp prac projektowych, przyjęte przez nas założenia dotyczące m.in. stawek opłat, standardu obsługi i oferowanej infrastruktury wpływają na zainteresowanie przewoźników, które przekłada się następnie na wyniki prognoz. Dzięki aktualizacjom mamy gwarancję, że tworzona przez nas infrastruktura jest dostosowana do rzeczywistego popytu i oczekiwań pasażerów – dodaje Mikołaj Wild.

Co wiemy dzięki najnowszym prognozom z 2023 r.?

Następuje szybka odbudowa ruchu po pandemii COVID-19. W przypadku Lotniska Chopina w Warszawie jest ona w pewnym stopniu spowolniona przez skutki inwazji Rosji na Ukrainę, która rozpoczęła się już po publikacji Prognoz IATA 2021. W związku z wojną zaprzestano lotów na Ukrainę i do Rosji, a wydłużeniu uległy trasy przelotów do Azji, które muszą omijać zamkniętą przestrzeń powietrzną. Konflikt doprowadził do skoku cen paliw i zmian kursów walut, a przede wszystkim wzrostu inflacji w wielu państwach świata.

Łącznie Ukraina, Rosja i Białoruś odpowiadały za ok. 7,5 proc. pasażerów Lotniska Chopina i ponad 10 proc. ruchu transferowego w Warszawie. IATA oszacowała, że konflikt będzie miał długotrwałe konsekwencje, a potencjalnie odbudowa ruchu na Ukrainę zacznie się w 2025 r. – na poziomie ok. 25 proc. poziomu sprzed konfliktu. Według IATA, powolna odbudowa ruchu do Rosji i na Białoruś będzie możliwa nie wcześniej niż w 2029 r. Czynniki te mają negatywny wpływ głównie na ruch transferowy, a nie ruch lokalny (tzw. Origin&Destination), ponieważ ten ostatni zasilili częściowo przyjezdni z Ukrainy.

Jednym z głównych czynników mających wpływ na wyniki nowej prognozy IATA jest uwzględnienie regulacji środowiskowych, które zaczną obowiązywać w najbliższych latach, czyli: ReFuelEU, ETD, EU ETS, CORSIA – związanych m.in. z unijnym pakietem Fit For 55. Analizy wskazały, że w latach 30. obecnego wieku regulacje środowiskowe mogą obniżyć popyt nawet o 8 proc. względem scenariusza bez regulacji, co dotyczy w największym stopniu podróży na krótkich trasach europejskich. Analizy pokazują, że w dłuższym horyzoncie czasowym czynnik ten będzie jednak wyraźnie tracił na znaczeniu – w związku z postępem technologicznym i spadkiem cen zrównoważonych paliw lotniczych (SAF).

Ponadto IATA wykonała szczegółowe analizy rynku transferowego i pozycji konkurencyjnej CPK względem innych hubów. IATA wzięła pod uwagę w analizach dotychczasowy rozwój rynku uwzględniający zmiany po pandemii COVID-19 i związane z wojną na Ukrainie oraz zaprognozowała zmiany w przyszłości. Wyniki analiz ruchu transferowego wskazują na bardzo duży potencjał lotniska CPK dla rozwoju ruchu przesiadkowego na kierunku: Ameryka Północna – Europa – Azja. Ponadto nowy port lotniczy ma dogodne warunki do rozwoju przewozów transferowych w ramach Europy.

IATA przeanalizowała też i uwzględniła inne kwestie, w tym w szczególności opłaty lotniskowe CPK związane z modelem biznesowo-inwestorskim, a także m.in. konkurencyjność lotnictwa wobec Kolei Dużych Prędkości.

Jakie są wyniki prognozy?




Wyniki Scenariusza Strategicznego IATA dla CPK z 2023 r. wpisują się w tzw. korytarz prognostyczny, czyli w widełki między prognozą wysoką i niską dla założeń IATA z 2021 r. Spółka CPK jest zatem przygotowana na taki rozwój ruchu, gdyż już od fazy planistycznej zapewniona była elastyczność i modułowość w zależności od różnych scenariuszy rynkowych.

Jak wynika z najnowszej prognozy, w 2030 r. lotnisko CPK może osiągnąć poziom 28 mln pasażerów, w 2040 r. 40 mln pasażerów, a w 2060 r. przekroczy 60 mln pasażerów. Dla porównania: w 2021 r. prognoza w scenariuszu bazowym wskazywała na 30 mln pasażerów w 2030 r., 45 mln w 2040 r. i 65 mln w 2060 r.

Fazowanie kluczem do sukcesu CPK

Na podstawie wyników prognozy i rozmów z inwestorem strategicznym wprowadzona została dodatkowa faza o przepustowości ok. 34 mln pasażerów rocznie (z możliwością szybkiej rozbudowy. Infrastruktura lotniska CPK będzie dostosowana do obsługi ruchu hubowego z zakładanym ruchem transferowym na poziomie ok. 40 proc.). Parametry przepustowości na dzień otwarcia potwierdził wybrany inwestor strategiczny CPK, czyli konsorcjum Vinci i IFM.

Nowe rozwiązanie pozwala na uzyskanie znacznego zwiększenia przepustowości względem Lotniska Chopina przy jednoczesnym ograniczeniu zakresu i kosztów budowy na dzień otwarcia. Jednocześnie analizy wykonane w ramach biznesplanu potwierdzają wysoką opłacalność inwestycji dla nowej prognozy i planu fazowania.

Ze względu na korytarz prognostyczny, czyli widełki między prognozą niską i wysoką IATA z 2021 r., oraz na doświadczenia związane z COVID-19, spółka CPK od początku do procesu projektowania wprowadziła czynnik modułowości i elastyczności infrastruktury. Dodatkowe fazowanie do przepustowości 34 mln pasażerów rocznie (z możliwością szybkiego wdrożenia dalszych etapów rozbudowy) związane jest m.in. z etapowaniem budowy terminala i stanowisk postojowych.

Przepustowość pierwszej fazy lotniska CPK rocznie wpisuje się w przykłady innych lotnisk typu greenefield, czyli budowanych „od zera” – bez istniejącej infrastruktury. Np. początkowa przepustowość portu lotniczego Incheon w Seulu wynosiła 30 mln pasażerów. Dzisiaj – po uruchomieniu kolejnych etapów – jest to już 77 mln pasażerów. 



Nowa Prognoza IATA 2023 dla CPK (prezentacja w linku) potwierdza, że od początku niezbędna jest budowa dwóch niezależnych dróg startowych, co stanowi rozwiązanie problemów z przepustowością na Lotnisku Chopina.

Prognoza lotniczego cargo. Silny potencjał do rozwoju rynku

W Scenariuszu Strategicznym 2023 projekcje cargo lotniczego i poczty lotniczej są na zbliżonym poziomie do Prognozy IATA z 2021 r. Ze względu na ograniczenia Lotniska Chopina prognozy bazują przede wszystkim na analizie potencjału rynku cargo Europy Środkowo-Wschodniej i określeniu możliwych do osiągniecia w nim udziałów przez lotniska CPK. Liczby te potwierdzają, że budowa CPK niezmiennie jest Polsce niezbędna wobec prognozowanego ruchu pasażerskiego i cargo.



Prognoza IATA jest jednym z wielu źródeł informacji wykorzystywanych przy wymiarowaniu infrastruktury do obsługi frachtu lotniczego. Infrastruktura cargo lotniska CPK została określona na podstawie ustaleń biznesowych z uczestnikami rynku (m.in. agentami obsługi naziemnej, liniami lotniczymi, spedytorami i firmami kurierskimi). Ustalenia te bazowały na niezależnych analizach i założeniach inwestorskich.

Podobnie jak w przypadku części pasażerskiej budowa infrastruktury cargo CPK będzie etapowana. Konkretne fazy rozbudowy znajdą się w gestii poszczególnych firm zaangażowanych w organizację i obsługę frachtu lotniczego. Łączny obszar przeznaczony dla rozwoju infrastruktury cargo na lotnisku CPK wystarczy do zabezpieczenia obsługi prognozy do 2060 r.

Niezależna weryfikacja prognozy

Scenariusz Strategiczny Prognozy IATA 2023 został pozytywnie zweryfikowany w ramach analizy Vendor Due Diligence (VDD) wykonanej przez niezależną firmę Arthur D. Little na potrzeby procesu pozyskania inwestora strategicznego dla lotniska CPK.W ramach analizy weryfikowane były m.in. metodyka prognozy, założenia makroekonomiczne, prognoza ruchu lokalnego i transferowego, wpływ regulacji środowiskowych, wpływ opłat lotniskowych, wpływ wojny w Ukrainie, prognoza ruchu w godzinach szczytowych i założenia strategiczne Polskich Linii Lotniczych LOT.

Prognoza ruchu transferowego została zweryfikowana przez Arthur D. Little na trzy sposoby:

Analizy metodyki i wyników prognozy ruchu transferowego IATA,·

Niezależnej analizy przewag konkurencyjnych LOT-u i lotniska CPK,·

Niezależnej oceny Arthur D. Little.

Całościowo Prognoza IATA 2023 została oceniona przez firmę Arthur D. Little jako oparta na najlepszych praktykach prognozowania ruchu lotniczego i właściwa do zastosowania na potrzeby inwestorskie.

Od zakończenia wyborów przyszłość CPK budzi ożywione dyskusje. Maciej Lasek, poseł na Sejm z ramienia Koalicji Obywatelskiej, jest przekonany, że nowe centralne lotnisko nigdy nie powstanie. – Nic nie wskazuje na kontynuowanie prac części lotniczej. Odblokowany zostanie rozwój Modlina i odkurzone zostaną plany rozbudowy Okęcia – uważa z kolei Adrian Furgalski, prezes zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. Posłowie KO Michał Szczerba i Dariusz Joński apelują z kolei o audyt w sprawie budowy CPK. Poznaliśmy również stanowisko Radosława Kantaka, członka zarządu CPK ds. inwestycji kolejowych oraz Sebastiana Mikosza, byłego prezesa PLL LOT i Kenya Airways, Grzegorza Polanieckiego, dyrektora generalnego Enter Air, Michała Kaczmarzyka, prezesa linii Buzz zależnej od Ryanaira, a także Anny Midery, prezeski portu lotniczego Łódź oraz posłanki partii Razem Pauliny Matysiak i nawet Donalda Tuska. Dariusz Kuś, były prezes wrocławskiego lotniska, uważa zaś, że CPK nie powstanie, ale w przyszłości warto będzie rozważyć przeniesienie stołecznego portu do innej lokalizacji.

Prezes CPK Mikołaj Wild jest przekonany, że CPK powstanie w każdym przypadku, a ustępujący rządowy pełnomocnik Marcin Horała ostrzega z kolei, że twarda rezygnacja z CPK trudna i kosztowna oraz stracimy reputację. Były prezes CPK Piotr Malepszak uważa natomiast, że lotniczy i kolejowy program inwestycyjny CPK wymagają dokładnego audytu, a także urealnienia prognoz ruchu oraz kosztów. Wreszcie Maciej Wilk, dyrektor operacyjny Flair Airlines i były członek zarządu PLL LOT jest przekonany, że jeśli narodowy przewoźnik będzie mógł skorzystać z nowego lotniczego hubu, takiego jak projektowane CPK, powinien wykorzystać swoją szansę na sukces.