Ściślejsza kontrola premiera nad spółkami. Niezbywalność PGL i CPK

Senat przyjął bez poprawek nowelizację ustawy zasadach zarządzania mieniem państwowym oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy zakładają rozszerzenie kompetencji premiera w zarządzaniu spółkami Skarbu Państwa. Za podjęciem uchwały w tej sprawie głosowało 61 senatorów, 25 było przeciw, żaden nie wstrzymał się od głosu. Teraz pozostaje czekać tylko na podpis prezydenta co wydaje się formalnością. 

Cel nowelizacji

Rządowa ustawa o zmianie ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym oraz niektórych innych ustaw ma na celu wprowadzenie nowych regulacji oraz korektę niektórych dotychczasowych rozwiązań.

Wprowadzane zmiany pozwolą na usunięcie wątpliwości interpretacyjnych, które pojawiły się od czasu wejścia w życie ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym, doprecyzowanie niektórych jej przepisów oraz uzupełnienie o nowe rozwiązania. Ma to pozwolić na uporządkowanie kompetencji i zadań organów administracji rządowej po wprowadzeniu reformy zarządzania mieniem państwowym 1 stycznia 2017 r. oraz uelastycznić stosowanie przepisów ustawy.

W ustawie rozszerzony został zakres kompetencji Prezesa Rady Ministrów do koordynowania wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa w spółkach oraz kompetencji polegającej na dążeniu do zapewnienia jednolitego sposobu wykonywania praw z akcji należących do Skarbu Państwa na wszystkie spółki z udziałem Skarbu Państwa. Według autorów ustawy, w obecnym stanie prawnym są one wykonywane tylko w spółkach, w których przekazano wykonywanie uprawnień na podstawie art. 8 ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Ponadto premierowi przyznano ogólną kompetencję do nabywania akcji w imieniu Skarbu Państwa.

O tym jak sprawy miały się do tej pory, może świadczyć nasza uwaga poczyniona przy okazji omawiania posiedzenia sejmowej komisji infrastruktury poświęconej sytuacji w PLL LOT, gdy ze sprzecznych wypowiedzi urzędników wynikało, że w zasadzie nie wiadomo przed kim zarząd spółki odpowiada.

Zbywalność akcji

W ustawie dokonano zmiany przepisów o zbywaniu udziałów albo akcji należących do Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych, w tym w szczególności wskazano, że zbyciu mogą podlegać prawa wynikające z akcji należących do Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych

Ponadto rozszerzono listę spółek, w których akcje i prawa z akcji Skarbu Państwa nie podlegają zbyciu o następujące spółki: Centralny Port Komunikacyjny spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, PERN, Poczta Polska, Polska Grupa Lotnicza – w skład której wchodzi między innymi PLL LOT – oraz Polskie Koleje Państwowe. Wyłączono obowiązek uzyskiwania zgody Rady Ministrów w przypadku zbycia akcji w wyniku przymusowego umorzenia akcji lub udziałów państwowej osoby prawnej.

Fundusz Inwestycji Kapitałowych

W noweli ustawy przewidziano utworzenie nowego państwowego funduszu celowego, którego głównym celem będzie finansowanie zadania Prezesa Rady Ministrów polegającego na nabywaniu i obejmowaniu akcji lub udziałów spółek – Funduszu Inwestycji Kapitałowych. Dysponentem Funduszu będzie premier, natomiast zadania dysponenta funduszu z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów będzie mógł realizować Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Przewidziano, że Bank Gospodarstwa Krajowego będzie prowadził obsługę bankową Funduszu Inwestycji Kapitałowych. Zasady współpracy pomiędzy dysponentem Funduszu oraz Bankiem Gospodarstwa Krajowego zostaną określone w umowie.

Przychodami Funduszu będą głównie wpłaty z zysku jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, wpłaty środków finansowych w wysokości odpowiadającej 30 proc. każdej wypłaconej dywidendy. A także zaliczki na poczet dywidendy, z akcji należących do Skarbu Państwa, środki z tytułu zwrotu pomocy publicznej lub wsparcia niebędącego pomocą publiczną, udzielonych przedsiębiorcom z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorców, wraz z należnymi odsetkami, a ponadto dotacje celowe z budżetu państwa oraz odsetki od wolnych środków funduszu, przekazanych w zarządzanie zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych.

Ustawa ma wyjeść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem kilku artykułów, które wchodzą w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.