TSUE: Kolejny wyrok na korzyść pasażerów

18 grudnia 2016 r. podróżny był pasażerem rejsu Austrian Airlines z izraelskiego Tel Awiwu do bazy przewoźnika w Wiednia. W trakcie tego lotu z wózka cateringowego używanego do obsługi pasażerów spadł dzbanek z gorącą kawą i poparzył podróżnego. Zaraz po zdarzeniu, pasażerowi udzielona została pierwsza pomoc medyczna.

W dniu 31 maja 2019 r. podróżny wytoczył przeciwko Austrian Airlines powództwo, żądając, po pierwsze, zapłaty 10 196 euro tytułem odszkodowania, a po drugie, stwierdzenia odpowiedzialności austriackiego przewoźnika lotniczego za wszystkie przyszłe szkody wynikające ze spotęgowania jego oparzeń z powodu udzielenia mu nieodpowiedniej pierwszej pomocy medycznej. Podróżny był zdania, że linie ponoszą odpowiedzialność nie tylko za nieuwagę swojego personelu, która spowodowała upadek dzbanka z kawą, ale również za udzielenie nieodpowiedniej pierwszej pomocy medycznej na pokładzie statku powietrznego w celu opatrzenia doznanych przez niego oparzeń. Ponieważ takiej pierwszej pomocy medycznej nie można uznać za „wypadek” w rozumieniu art. 17 ust. 1 konwencji montrealskiej, podlega ona przepisom prawa krajowego. Na swoją obronę Austrian Airlines podniosły, że obrażenia, jakich doznał pasażer, zostały prawidłowo opatrzone, a ponieważ w niniejszej sprawie zastosowanie ma konwencja montrealska, upłynął dwuletni termin na wniesienie powództwa o odszkodowanie, przewidziany w art. 35 ust. 1 tej konwencji.

Pasażer twierdził natomiast, że konwencja montrealska nie ma zastosowania, gdyż̇ pierwsza pomoc medyczna udzielona na pokładzie nie wchodzi w zakres pojęcia „wypadku” w rozumieniu tej konwencji. Jego zdaniem zastosowanie ma trzyletni termin przewidziany w prawie austriackim, w związku z czym powództwo nie było spóźnione. Po wykorzystaniu możliwych instancji odwoławczych, sprawa trafiła przed austriacki Sąd Najwyższy, który zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniami prejudycjalnymi, czy udzielenie pasażerowi na pokładzie samolotu nieodpowiedniej pierwszej pomocy medycznej, która doprowadziła do spotęgowania uszkodzeń́ ciała spowodowanych przez „wypadek” w rozumieniu konwencji montrealskiej, należy uznać́ za objęte tym wypadkiem.

Trybunał udzielił odpowiedzi twierdzącej, wskazując, że nie zawsze możliwe jest przypisanie wyrządzenia szkody odosobnionemu zdarzeniu, gdy szkoda ta jest wynikiem splotu współzależnych zdarzeń. Tak więc, w przypadku wystąpienia szeregu ściśle ze sobą̨ powiązanych zdarzeń, które następują̨ po sobie w sposób nieprzerwany w przestrzeni i w czasie, należy uznać, że szereg zdarzeń stanowi jeden i ten sam „wypadek” w rozumieniu konwencji montrealskiej.

W niniejszej sprawie, biorąc pod uwagę ciągłość przestrzenną i czasową pomiędzy upadkiem dzbanka z kawą a udzieleniem poszkodowanemu pasażerowi pierwszej pomocy, nie sposób zakwestionować́ istnienia związku przyczynowego między tym upadkiem a spotęgowaniem spowodowanych nim uszkodzeń́ ciała ze względu na udzielenie nieodpowiedniej pierwszej pomocy medycznej.

Taka wykładnia, według TSUE, ma być zgodna z celami realizowanymi przez konwencję montrealską, która przewiduje system nieograniczonej odpowiedzialności przewoźników lotniczych w celu zapewnienia ochrony pasażerów przy jednoczesnym zachowaniu sprawiedliwej równowagi zgodnie z interesami linii. Tego stwierdzenia nie może podważyć okoliczność, że operator uchybił swoim obowiązkom w zakresie zachowania należytej dbałości i staranności. Dla uznania zdarzenia za „wypadek” wystarczy, by zdarzenie, które spowodowało uszkodzenie ciała pasażera, miało miejsce na pokładzie.