TSUE. LOT uniknie wypłaty odszkodowania?

Polskie Linie Lotnicze LOT do Chicago latają z Warszawy, lecz kilka lat wstecz wznowiona została realizacji lotów do „Wietrznego Miasta” także z Krakowa. W lipcu 2018 roku B787 Dreamliner miał wykonać rejs Balice – Chicago, lecz cztery dni przed realizacją lotu okazało się, że w jednym z silników Trent 1000, które napędzające „Linowce Marzeń”, wykryta została wada, co skutkowało uziemieniem samolotu. Wadę silników wykrył sam producent, Rolls-Royce, o czym powiadomił wcześniej wszystkie linie lotnicze, w tym LOT.

Wykrycie wady oznaczało demontaż jednostek napędowych i ich wysyłkę do naprawy, a rotację między stolicą Małopolski i stanu Illinois musiała wykonać maszyna zastępcza, tj. inny B787 z floty LOT-u. Realizacja letniego programu lotów jest na dużo wcześniej zaplanowane, co oznaczało, że lot między portem lotniczym im. Jana Pawła II a lotniskiem O’Hare będzie opóźniony. Samolot wylądował w Chicago ponad trzy godziny po rozkładowym czasie przylotu.

Pasażerowie zgłosili się do PLL LOT o wypłatę odszkodowania, lecz przewoźnik uchylał się z wypłatą świadczenia. Sprawa trafiła do sądu, a Sąd Okręgowy w Warszawie rozpatrując sprawę i nie będąc pewnym przepisów dot. odszkodowań za opóźnione loty (rozporządzenie WE 261/2004) zgłosił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem prejudycjalnym.

Wysoki Sąd stwierdził, że ukryta wada silników samolotów stanowi nadzwyczajną okoliczność, która może zwolnić przewoźnika lotniczego z obowiązku wypłaty odszkodowania za opóźniony lot. Z kolei ujawnienie usterki nie wpisuje się „w ramy normalnego wykonywania działalności przewoźnika lotniczego”.

Sąd w Luksemburgu zauważył również, że unijne ustawodawstwo nie zobowiązuje linii lotniczych do posiadania floty zastępczej utrzymywanej w gotowości wraz z załogami. Trybunał wskazał, że „w sytuacji takiej jak ta w postępowaniu przed sądem krajowym, należy wziąć pod uwagę wszystkie środki wdrożone przez przewoźnika w związku z wadą silnika – zarówno te podjęte na wypadek wystąpienia takiej nadzwyczajnej okoliczności, jak i te późniejsze, wdrożone po jej wystąpieniu”.

Ocena środków zaradczych przez polski sąd „powinna uwzględniać zasoby finansowe, materialne i ludzkie przewoźnika”. Trybunał podkreślił, że „to w ich świetle sąd krajowy będzie miał za zadanie ocenić, czy utrzymywanie w gotowości zastępczej floty samolotów było w danym momencie technicznie i ekonomicznie wykonalne”.

O tym, czy Polskie Linie Lotnicze LOT będą musiały wypłacić odszkodowanie w kwocie 600 euro dla każdego pasażera „feralnego” rejsu, zdecyduje Sąd Okręgowy w Warszawie, gdyż pytanie prejudycjalne pozwala sadom państw członkowskich, w ramach rozpatrywanego przez nie sporu, zwrócić się do Trybunału z pytaniem o wykładnię prawa Unii lub o ocenę ważności aktu Unii. Trybunał nie rozpoznaje sporu krajowego, gdyż to do sądu krajowego należy rozstrzygniecie sprawy zgodnie z orzeczeniem Trybunału. Wydane orzeczenie wiąże inne sądy krajowe, które spotykają się z podobnym problemem.