UE: Linie muszą płacić więcej za emisję CO2

Rada Unii Europejskiej i Parlament Europejski wstępnie zgodziły się na zmianę sposobu, w jaki zasady unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) mają zastosowanie do lotnictwa cywilnego. W swoim oświadczeniu Rada stwierdziła, że osiągnęła wstępne porozumienie polityczne z Parlamentem Europejskim (PE), aby „zapewnić, że lotnictwo przyczyni się do realizacji unijnych celów redukcji emisji zgodnie z porozumieniem paryskim”.

Kiedy emisje z lotów do i spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego osiągną poziom powyżej 85 proc. poziomów z 2019 r., rejsy będą musiały zostać zrekompensowane odpowiednimi kredytami węglowymi, zainwestowanymi w redukcje emisji w krajach uczestniczących w programie CORSIA.

– Cieszę się, że znaleźliśmy porozumienie, które skutecznie toruje drogę do osiągnięcia naszego celu, jakim jest ograniczenie emisji z transportu o 90 proc. do 2050 r. Pozwoli nam to zająć się emisjami lotniczymi w UE, ale także poza nią, poprzez odpowiednie dostosowanie EU ETS do CORSIA oraz zapewnienie równego traktowania linii lotniczych obsługujących loty na tych samych trasach – powiedział Marian Jurečka, czeski minister środowiska.

UE zbada możliwość pogodzenia CORSIA z ETS

Oba organy Unii Europejskiej będą obecnie badać związek między europejskiej programem offsetowym ETS a programem CORSIA (Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation), który został stworzony przez Międzynarodową Organizację Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Nowa umowa oznacza, że unijny system będzie miał zastosowanie do lotów wewnątrzeuropejskich, w tym rejsów do Wielkiej Brytanii i
Szwajcarii. Natomiast CORSIĄ będą objęte loty pozaeuropejskie do i z krajów trzecich uczestniczących w programie w latach 2022–2027.

W ostatnim czasie było trochę zamieszania wokół inicjatyw UE i ICAO oraz tego, jak te dwie organizacje i ich programy mogą ze sobą współistnieć. Chociaż UE wyznaczyła ścieżkę, w jaki sposób obie strony mogą to zrobić, nie zrezygnowała całkowicie ze swojego zainteresowania wprowadzenia międzynarodowych ram redukcji emisji dwutlenku węgla. W efekcie UE powiadomiła ICAO o swoim zamiarze wycofania się, jeśli postępy w pracach będą niewystarczające, aby wypełnić w minimum porozumienia paryskie. UE zapowiedziała, że poczeka do 42. zgromadzenia ICAO w 2025 r., aby ocenić, jak dobrze radzi sobie program CORSIA.

„Jeśli CORSIA zrealizuje swoje cele, Komisja przedstawi Radzie i Parlamentowi wniosek o przedłużenie projektu „czystego cięcia”. Jeżeli CORSIA okaże się niewystarczająca, Komisja przedstawi wniosek w sprawie rozszerzenia zakresu ETS na wszystkie loty z Europejskiego Obszaru Gospodarczego” – brzmi oświadczenie Komisji Europejskiej.

W ramach ETS linie lotnicze działające w Europie przedstawiły już dane dot. bezpłatnych uprawnień do emisji dwutlenku węgla, aby pokryć swoje zmniejszania emisji dwutlenku węgla. Obecnie większość tych zezwoleń jest wydawana bezpłatnie, ale porozumienie zawarte w zeszłym tygodniu ma to zmienić i ostatecznie zredukować bezpłatne zezwolenia do zera. Rada chce ograniczyć bezpłatne pozwolenia o 25 proc. w 2024 r. i o połowę w 2025 r. oraz całkowicie wyeliminować je od 2026 r. Przejrzystość danych CORSIA dotyczących emisji zostanie poprawiona, począwszy od przyszłego roku, przy jednoczesnym uwzględnieniu zabezpieczeń w celu ochrony poufnych informacji handlowych.

„Oznacza to, że od 2026 r. uprawnienia emisyjne będą w pełni sprzedawane na aukcji. Jeśli chodzi o wykorzystanie dochodów, współprawodawcy zgodzili się na przekazanie pięciu milionów uprawnień z sektora lotniczego do funduszu innowacji” – dodaje KE.

Skąd weźmie się SAF w 2024 roku?

Zniesienie bezpłatnych zezwoleń oznacza, że linie lotnicze będą musiały zacząć płacić za emisję CO2, co ma motywować je do przejścia na zrównoważone paliwa lotnicze (SAF) lub nowe bezemisyjne technologie. Ponieważ UE zacznie ograniczać liczbę bezpłatnych zezwoleń w ciągu nieco ponad roku, linie lotnicze będą musiały działać szybko, aby zabezpieczyć dostawy SAF, chociaż wydaje się, że organy Unii nie są zaniepokojona tym, skąd takie ekopaliwo będzie pochodzić.

Unijni ustawodawcy uznali, że SAF będzie miał wyższą cenę niż tradycyjne paliwo do silników odrzutowych. Aby zrekompensować część tych narzuconych kosztów, UE przeznaczy 20 milionów bezpłatnych zezwoleń na emisję dwutlenku węgla w latach 2024-2030 dla linii lotniczych, które zaczną korzystać z SAF. Małe i odległe porty lotnicze, wyspy mogą pokryć różnicę cen w 100 proc., zgodnie z limitami ekopaliwa, aby zapewnić bezproblemową dostępność zrównoważonego paliwa na odległych lotniskach i w miejscach, gdzie produkcja SAF-u jest niewystraczająca.

W przypadku wszystkich innych portów lotniczych pokrycie różnicy w cenie będzie modulowane w zależności od rodzaju paliwa: 95 proc. dla paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego (RFNBO); 70 proc. dla zaawansowanych biopaliw i 50 proc. dla innych kwalifikujących się paliw.

Wreszcie, porozumienie wzywa do uwzględnienia emisji innych niż CO2 oraz do wdrożenia przez Komisję systemu monitorowania, raportowania i weryfikacji (MRV) dla skutków innych niż emisja dwutlenku węgla od 2025 r. Komisja przygotuje raport na podstawie MRV do 2027 r. z w celu dodania tych emisji do ETS.

Propozycja przeglądu europejskiego systemu handlu emisjami ETS jest częścią pakietu programu „Fit for 55”. Zaprezentowany przez Komisję Europejską 14 lipca 2021 r. pakiet ma umożliwić Unii Europejskiej ograniczenie emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. do 2030 r. w porównaniu z poziomem z 1990 r. oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 r. 29 czerwca br. Rada ds. Środowiska wypracowała podejście ogólne do wniosku. Tymczasowe porozumienie polityczne zostanie teraz formalnie przyjęte przez Radę i Parlament.