Wzrost opłat PAŻP. Lotniska protestują

Linie lotnicze – w dużym uproszczeniu – „utrzymują” Polską Agencję Żeglugi Powietrznej (PAŻP), albowiem przewoźnicy, którzy realizują loty do i z Polski lub których samoloty przelatują przez przestrzeń powietrzną Rzeczpospolitej Polskiej, płacą opłaty, których beneficjentem jest państwowy organ zarządzania ruchem lotniczym.

Służba żeglugi powietrznej pobiera m.in. opłaty trasowe i terminalowe, które są obiektem sporu na linii regionalne lotniska – kierownictwo Agencji. Od dłuższego czasu opłata terminalowa dla linii lotniczych jest wyższa w portach regionalnych niż na zapychającym się Lotnisku Chopina. Obecnie opłata terminalowa dla przewoźników, którzy korzystają z „Okęcia”, wynosi 594,39 złotych, i została ona ustalona na mocy decyzji z 2021 r., która weszła w życie 1 stycznia 2022 r. W 2022 r. opłata wynosiła 450,7 złotych, podczas gdy rok temu było to 518,79 złotych. W innej sytuacji są lotniska regionalne, albowiem opłaty terminalowe są znacznie wyższe, na co wielokrotnie zwracali prezesi regionów. W 2022 r. opłata wynosiła 1094,96 złotych, podczas gdy rok później urosła do 1279,37 złotych. W br. linie lotnicze za obsługę terminalową w regionach płacą 1264,73 złotych.

Niezadowolenie w portach regionalnych

PAŻP planuje na lata 2025-2029 znaczny wzrost opłat. Dla Lotniska Chopina opłata terminalowa (strefa I) urośnie do ok. 900 złotych, podczas gdy dla regionalnych lotnisk (strefa II) do poniżej 1 500 złotych. Z takim obrotem sprawy nie zgadzają się władze regionalnych portów lotniczych w Polsce.

– Od momentu wprowadzenia dwustrefowości opłat terminalowych jestem przeciwny temu rozwiązaniu – wskazuje Artur Tomasik, prezes Zarządu Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego SA. – Jeśli zależy nam na tym, żeby lotnictwo w Polsce rozwijało się w sposób zrównoważony, nie powinno być tak, że Polska Agencja Żeglugi Powietrznej pobiera na lotniskach regionalnych zdecydowanie większe opłaty terminalowe niż na Lotnisku Chopina. W mojej ocenie w Polsce powinna obowiązywać jedna strefa opłat terminalowych – zauważył Tomasik, który w latach 2011–2023 był prezesem Zarządu Związku Regionalnych Portów Lotniczych.

W podobnym tonie wypowiada się dr Anna Midera, która obecnie stoi na czele Związku. Zdaniem prezeski łódzkiego portu lotniczego, choć to linie lotnicze ponoszą wyższe opłaty, to ich wysokość determinuje konkurencyjność Lotniska Chopina względem regionów. – W dalszym ciągu, mimo naszych postulatów wnoszonych od 2016 roku nie nastąpiła zmiana polityki opierającej się na dwóch strefach pobierania opłat, w ramach której pierwsza z nich to Lotnisko Chopina, druga to reszta lotnisk regionalnych. Problem lotnisk regionalnych polega na tym, że usługi na lotnisku Chopina, wynikające z tych opłat, są ponad dwukrotnie tańsze niż na lotniskach regionalnych – wyznała dr Midera w wywiadzie dla Rynku Lotniczego.

Wypracować najlepsze rozwiązania

Na spadek konkurencyjności lotnisk w wyniku podnoszenia opłat żeglugowych zwraca uwagę również Łukasz Strutyński, prezes zarządu Kraków Airport. – Opłaty nawigacyjne w kosztach przewoźnika stanowią relatywnie niewielki udział, dlatego nie są one decydującym czynnikiem w kwestii wyboru konkretnego lotniska. Niemniej jednak ich każda podwyżka, przerzucana w konsekwencji na pasażera może prowadzić do obniżenia konkurencyjności poszczególnych tras i zmniejszenia popytu – podkreśla Strutyński, który tłumaczy, że „razem z większością portów regionalnych” postulowany jest powrót do wcześniej funkcjonującego rozwiązania, jakim jest obowiązywanie jednej strefy pobierania terminalowych opłat nawigacyjnych, obejmującej wszystkie lotniska uwzględnione w Planie Skuteczności Działania.

Prezes krakowskiego lotniska zaznacza jednak, że „ostateczna wysokość stawek opłat terminalowych jest przedmiotem konsultacji oraz jest weryfikowana i zatwierdzana przez Prezesa ULC”. – Dlatego jestem mocno przekonany, że strony zaangażowane w ten proces będą w stanie wypracować najlepsze rozwiązania dla branży, uwzględniając obecne ekonomiczno-społeczne uwarunkowania – zaznacza Strutyński, którego pogląd rezonuje ze zdaniem prezeski Związku Regionalnych Portów Lotniczych, która uważa, że lotniska regionalne nie powinny być dalej dyskryminowane.

Dwustrofowość opłat terminalowych istnieje w Polsce od 2017 r., a jej implementacje poprzedziły konsultacje PAŻP z przewoźnikami lotniczymi, którzy wyrazili aprobatę za odejściem od jednej strefy pobierania opłat terminalowych.